Pierwsze krokina giełdzie

Obligacje

Dlaczego mogą być Twoim pierwszym krokiem na giełdzie?

Obligacje notowane na giełdzie mogą stanowić alternatywę dla lokat i kont oszczędnościowych. Przy stosunkowo niskim ryzyku z góry wiesz, jaką stopę zwrotu uzyskasz w dniu wykupu.

Zachowujesz przy tym elastyczność, bo możesz kupować i sprzedawać obligacje po ich aktualnych cenach.

Fundusze notowane na giełdzie - ETF (Exchange Traded Funds)

Dlaczego to one mogą być Twoim pierwszym krokiem?

Zadaniem funduszu ETF (Exchange Traded Fund) jest jak najlepsze odwzorowanie zachowania się indeksu giełdowego. Gdy kupujesz jednostki ETF, to właściwie kupujesz cały zbiór spółek wchodzących w skład np. WIG20. ETF-y są tak zdywersyfikowane, jak indeks giełdowy, którego dotyczą.

Fundusze te mogą być alternatywą dla funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez TFI. Ich zaletą są niskie koszty za zarządzanie. W skali roku mogą one być na poziomie poniżej 1%, co w przypadku aktywnie zarządzanych funduszy inwestycyjnych jest praktycznie nieosiągalne. Minimalizacja kosztów ma duże znaczenie, szczególnie gdy inwestujesz długoterminowo i gromadzisz pieniądze, np. na emeryturę. Zanim zaczniesz inwestować w jakiekolwiek ETF-y, sprawdź wysokość opłat. 

Akcje, czyli kwintesencja giełdy

Dlaczego to może być dobry pierwszy krok?

Ponieważ możesz zacząć małymi krokami - inwestować niewielkie sumy i nauczyć się właściwie reagować. Możesz też inwestować długookresowo, oczekując dywidendy i stopniowego wzrostu ich wartości.

Szczególnym przypadkiem są pierwsze oferty publiczne (IPO - Initial Public Offering), czyli wejścia spółek na giełdę. Nierzadko towarzyszy im duże zainteresowanie ze strony mediów i rynku. Dla inwestorów może to być szansa na szybki zysk, gdy wycena akcji będzie mniejsza niż zainteresowanie inwestorów. Ale istnieje też ryzyko, że pierwotna cena akcji zostanie ustalona na zbyt wysokim poziomie i po otwarciu giełdy zanotują spadek.

Pierwszy filar to strategia

Strategia jest o tym, w jaki sposób chcesz zarabiać na giełdzie.

Odpowiedz sobie na kilka pytań:

• W co chcesz inwestować?
  Akcje, obligacje, ETF-y, fundusze inwestycyjne lub coś innego
• Jaki będzie skład portfela i sposób doboru instrumentów?
  Twój portfel powinien być zdywersyfikowany, aby dobrze reagował na zmiany rynkowe
• Jak analizujesz i stwierdzasz, czy jakieś akcje są tanie czy drogie?
  Każdy inwestor szuka okazji, by kupić tanio i sprzedać drogo
• Kiedy kupisz, a kiedy sprzedasz?
  Warto ustalić wartości graniczne, przy których podejmujesz działania.

Odpowiedzi na część tych pytań przyjdą z czasem, gdy zdobędziesz wiedzę i doświadczenie. Twoje przyszłe odpowiedzi mogą się też różnić od obecnych.

Przykład: Strategia dywidendowa

Niektóre spółki notowane na giełdzie dzielą się zyskami ze swoimi akcjonariuszami. Dywidenda to udział inwestora w zyskach – jest proporcjonalny do liczby posiadanych udziałów. Strategia dywidendowa polega na kupowaniu akcji spółek, które wypłacają regularnie dywidendy. Aby uzyskać efekt procentu składanego, wypłacone pieniądze możesz przeznaczać na zakup kolejnych akcji tych spółek. W Polsce spółki wypłacają dywidendę raz do roku. Wyzwaniem inwestora jest monitorowanie rynku i poszukiwanie spółek z największą szansą na wypłatę dywidendy.

Drugi filar to zarządzanie kapitałem 

W tym przypadku również musisz znaleźć odpowiedzi na kilka pytań:

• ile pieniędzy przeznaczysz na poszczególne inwestycje?
• jak będziesz zarządzać ryzykiem?
• jak wyliczysz ile akcji możesz kupić?
• jak podzielisz inwestycje w swoim portfelu?

W praktyce, chodzi o poruszaną już w Nauce o inwestowaniu dywersyfikację. Gdy różnicujesz swoje inwestycje, zmniejszasz ryzyko portfela. Jeżeli któraś jego część zacznie tracić na wartości pozostałe mogą skompensować stratę. 

Uważaj na tzw. pozorną dywersyfikację. Jeżeli przykładowo zainwestujesz w 5 różnych banków, to w przypadku problemu całego sektora finansowego, wszystkie akcje mogą na nie zareagować spadkiem wartości.
W ramach zarządzaniu kapitałem określ poziom ryzyka straty, który akceptujesz, w ramach dążenia do określonego zysku.

Pamiętaj, że nie ma nieomylnych inwestorów. Każdy popełnia mniejsze lub większe błędy. Dzięki dywersyfikacji, zarządzaniu kapitałem i wyciąganiu wniosków, możesz minimalizować negatywny wpływ nietrafionych decyzji.

Trzeci filar to psychologia inwestowania

Składają się na nią między innymi Twoje emocje i podejście do inwestowania.

Pytania, na które musisz sobie odpowiedzieć nie są łatwe, bo w natłoku informacji łatwo wpaść w pułapki emocjonalne:

• co zrobisz, jeżeli na giełdzie wybuchnie panika?
• czy opinie w mediach mają duży wpływ na Twoje decyzje?
• czy bierzesz świadomą, pełną odpowiedzialność za swoje decyzje inwestycyjne?
• czy emocje mają duży wpływ na podejmowane przez Ciebie decyzje?

Jedno z powiedzeń giełdowych mówi:
Inwestowanie to nieustanny konflikt dwóch emocji, które są nieodłączne w życiu każdego inwestora: strachu i chciwości.

Pomimo dobrej strategii i świetnego zarządzania finansami, nawet chwilowe przejęcie kontroli przez emocje i strach może popsuć Twoje wyniki. Wbrew opinii, że inwestowanie jest procesem logicznym i analitycznym, ludzka psychika i emocje mają ogromny wpływ na decyzje. 

Inwestor musi nieco inaczej patrzeć na świat i przewidywać to, co dopiero się stanie:

• gdy gospodarka ma kłopoty, bezrobocie jest wysokie, ceny akcji spadają, a w mediach pojawiają się narzekania ekonomistów,  to bardzo często sytuacja, w której warto kupować tanie akcje
• a gdy giełda bije rekordy, gospodarka rozwija się wyśmienicie, wszyskim udziela się optymizm i uważają, że może być już tylko lepiej, wtedy z reguły jest dobry moment na sprzedaż wcześniej kupionych akcji, czyli tzw. realizację zysków.

Obie przedstawione sytuacje są skrajne i inwestor postępuje w nich dokładnie odwrotnie niż otoczenie. To trudne wyzwanie dla ludzkiej psychiki, bo wydaje się, że to pozornie nielogiczne działanie. To jednak pokazuje, jak ważna jest rola psychiki w inwestowaniu.

Obecnie dostęp do informacji jest bardzo prosty, przez co wzrasta ryzyko „szumu informacyjnego”, gdy ilość nieistotnych informacji, które musisz przetworzyć przysłania te kluczowe i istotne. Wyzwaniem dla Ciebie jest poszukiwanie wiarygodnych źródeł informacji np.:

• strony relacji inwestorskich spółek
• komunikaty ESPI (Elektroniczny System Przekazywania Informacji) przesyłanych bezpośrednio przez spółki
• serwisy informacyjne agencji prasowych
• zaufane serwisy i media społecznościowe (zachowaj jednak ostrożność w stosunku do tych źródeł).