Jak zarządzać budżetem i wydawać mniej

Dobra wiadomość jest taka, że zarządzanie pieniędzmi nie jest trudne. Trzeba to robić systematycznie i świadomie. Na tej stronie skupimy się na zwiększaniu różnicy pomiędzy tym, ile pieniędzy wpływa do Twojego portfela, a tym, ile z niego wypływa. Możesz skorzystać z naszych podpowiedzi, opisanych w trzech krokach lub wypracować własny sposób. Pamiętaj, że zarządzanie budżetem to umiejętność, której można się nauczyć.

Rzeczywistość w dwóch wymiarach

Twoje finanse są jak jezioro, do którego z jednej strony woda wpływa, a z drugiej wypływa. To „jezioro” jest tym większe, im większa jest różnica pomiędzy tym, co otrzymujesz, a tym, co wydajesz.

Zarządzanie pieniędzmi polega na tym, aby dostawać ich jak najwięcej, przy akceptowalnym nakładzie pracy i wydawać jak najmniej, a przy tym zachować akceptowalny poziom życia.

  • Zwiększanie przychodów to najczęściej proces, który trwa, a dodatkowo wymaga zaangażowania i pracy. Z reguły nie jest to też proste. Jest to jednak możliwe i w połączeniu z ograniczeniem wydatków, może pomóc uzyskać pożądane efekty.

    Jak zwiększyć przychody:

    • możesz zmienić ich źródło – zmienić pracę na lepiej płatną lub założyć własną działalność
    • możesz uzyskać dodatkowe źródło przychodów
    • poprzez zyski kapitałowe – możesz wykorzystać wiedzę, którą tu zdobędziesz
    • poprzez gry losowe – drobne projekty online - takie jak między innymi prowadzenie bloga czy tworzenie kursów językowych
  • Zanim wydasz pieniądze, zadaj sobie kilka pytań:

    • czy ten wydatek jest obowiązkowy?
    • czy naprawdę potrzebujesz tego, co chcesz kupić?
    • jaką potrzebę zaspokajasz i czy da się to zrobić w inny, tańszy sposób?
    • czy na Twoją decyzję wpływają emocje chwili i czy nie będziesz jej później żałować?


    Poznaj sprawdzone metody zarządzania finansami, które szerzej opisujemy w dalszej części strony:

    • wg zasady 50/30/20
    • wg zasady 80/20
    • wg zasady 70/20/10
    • oddzielne konta bankowe

Krok 2. Sprawdzaj efekty 

Ustal okres, w którym wdrażasz metodę zarządzania budżetem, a gdy się skończy zrób przegląd i podsumowanie. Na początek mogą to być 3 miesiące, a jak zyskasz doświadczenie, możesz to robić rzadziej lub doraźnie, gdy zdarzy się coś ważnego w wymiarze finansowym.

W ramach przeglądu i podsumowania odpowiedz sobie na kilka pytań:

  • Oceń w jakim stopniu zostały zrealizowane i co na nie wpływało. Jeżeli czujesz taką potrzebę – wprowadź zmiany.

  • Spójrz na to ile zarabiasz i ile wydajesz. Jeżeli coś się zmieniło w tych wymiarach, uwzględnij to w swoich planach na kolejne miesiące.

  • Jeżeli inwestujesz, sprawdź, czy wynik Twoich inwestycji  w okresie, który oceniasz, był satysfakcjonujący. 

  • Policz, jaką część Twoich przychodów stanowią raty kredytów i koszty obsługi zadłużenia. Staraj się utrzymywać ten wynik poniżej 40%.
    Jeżeli pożyczasz pieniądze – rób to odpowiedzialnie. Odsetki od kredytu to w pewnym sensie koszt nieczekania na realizację potrzeby. Zanim pożyczysz – rozważ, czy nie warto poczekać i odłożyć pieniądze w ramach codziennego zarządzania budżetem.

  • Policz, ile miesięcy pozostało Ci do planowanego przejścia na emeryturę. Tyle masz czasu na zbudowanie dodatkowego kapitału, który pozwoli Ci utrzymać poziom życia po przejściu na emeryturę. Możesz inwestować i oszczędzać samodzielnie lub skorzystać z gotowych rozwiązań IKE i IKZE.

Krok 3. Wyciągaj wnioski, wprowadzaj zmiany, kontynuuj.

Jak oszczędzać pieniądze

Są setki rad jak oszczędzać i wydawać mniej. Niektóre mogą Ci pomóc, a inne możesz uznać za bezużyteczne. Potraktuj poniższe przykłady jako inspirację – zastanów się nad nimi i przetestuj te, które uznasz za ciekawe.

    • nie marnuj żywności, nie kupuj za dużo, planuj posiłki, rób listy zakupów
    • porównuj ceny produktów, ale weź też pod uwagę koszty dojazdu i czas. Nie jedź przez pół miasta, aby oszczędzić złotówkę na kilogramie
    • porównuj ceny za kilogram lub litr – opakowanie może sugerować większy produkt niż w rzeczywistości
    • oceniaj sklepy przez pryzmat całych, podobnych koszyków (paragonów). Niska cena jednego produktu może być „wabikiem”, aby przyjechać i przy okazji kupić więcej produktów – droższych niż u konkurencji
    • korzystaj z promocji, ale oceń, czy na pewno tego potrzebujesz
    • jeżeli coś ma długi termin przydatności – zrób zapas w dobrej cenie. Ale tylko wtedy, gdy wiesz, że wykorzystasz wszystko, co kupisz
    • uważaj na chwyty marketingowe – FIT, EKO, BIO, GMO itp. oraz nagrody i certyfikaty – szukaj informacji, czy wyższa cena przekłada się na jakość i wartościowość produktów.
    • policz, ile wydajesz i ustal sobie limity, których nie zamierzasz przekraczać
    • kontroluj swoje limity – np. oznaczaj wydatki w historii konta i rób regularne podsumowania
    • unikaj spontanicznych zakupów. Tych najczęściej żałujesz dzień później
    • daj sobie czas na zastanowienie. Jeżeli sprzedawca nalega na szybką decyzję – zastanów się, czy nie próbuje Tobą manipulować
    • szukaj tańszych substytutów.   
    • uważaj na mikropłatności – gdy je zsumujesz w dłuższym okresie, mogą przestać być mikro
    • patrz na koszt roczny, a nie miesięczny. Miesięczny wydaje się mniejszym obciążeniem i łatwiej się zdecydować
    • zastanów się, czy potrzebujesz kilku podobnych usług
    • jeżeli subskrypcje platform streamingowych to Twój sposób na czas wolny, rozważ czy nie ma innego, zdrowszego sposobu jego spędzania
    • podziel koszt subskrypcji przez liczbę użyć – oceń, czy taki koszt jednostkowy satysfakcjonuje Cię.
    • sprawdź cenniki usług, z których korzystasz i warunki zwolnienia z opłat (np. za konto czy kartę)
    • konsoliduj kredyty i zobowiązania
    • wypłacaj z bankomatów bez opłat
    • jeżeli to możliwe, staraj się kupować za oszczędności, a nie na kredyt.
    • korzystaj ze zniżek na ubezpieczenia
    • korzystaj z promocji obniżających koszt paliwa
    • planuj trasę optymalnie, aby mniej spalić paliwa
    • korzystaj z komunikacji miejskiej lub wybierz rower
    • kontroluj koszty dodatkowe np. parkingi, autostrady czy płyn do spryskiwaczy.
    • ustalaj sobie limity – tygodniowe i miesięczne
    • kontroluj wydatki „przy okazji” np. popcorn w kinie
    • szukaj alternatywnych, tańszych sposobów, aby uzyskać pożądany efekt.
    • rozważ zakupy z drugiej ręki
    • patrz na jakość i trwałość wyrobów
    • nie bądź niewolnikiem mody
    • zastanów się, czy jest sens dopłacać za „znaczek” lub logo.