Wskaźniki referencyjne

Jakie wskaźniki referencyjne wykorzystujemy w detalicznych produktach hipotecznych

Umowy oparte o oprocentowanie okresowo zmienne

Oprocentowanie zmienne produktów hipotecznych składa się z:

• wskaźnika referencyjnego
• marży banku.

Umowy oparte o oprocentowanie okresowo stałe

Jeśli klient nie zdecyduje się na skorzystanie z kolejnego okresu obowiązywania oprocentowania stałego, umowa będzie oparta o wskaźnik referencyjny oraz marżę, które są określone w umowie kredytowej.
Zmiana wartości wskaźnika referencyjnego może wpłynąć na wzrost lub spadek raty kredytu. 

Wykorzystywane przez nas wskaźniki, są wskaźnikami referencyjnymi w rozumieniu Rozporządzenia BMR.

1. W nowo zawieranych umowach o produkt hipoteczny, jako bank wykorzystujemy wskaźnik WIBOR 6M, kod ISIN PL9999999615, którego administratorem jest GPW Benchmark S.A.  Regulamin stawek referencyjnych WIBID i WIBOR oraz informację o aktualnej wartości wskaźnika WIBOR znajdziesz m.in. na stronie GPW Benchmark S.A. 
2. W umowach już realizowanych, wykorzystujemy następujące wskaźniki referencyjne:

• LIBOR CHF, którego administratorem jest ICE Benchmark Administration z siedzibą w Wielkiej Brytanii.
  Uwaga! Od 1 stycznia 2022 roku wskaźnik referencyjny LIBOR CHF nie będzie już publikowany. 14 października 2021 roku Komisja Europejska wydała Rozporządzenie nr 2021/1847 w sprawie wskaźnika zamiennego, którym jest SARON 3M Compound (SAR 3MC), kod ISIN CH0477123902, skorygowany o stałą korektę wyliczoną jako mediana różnic wartości pomiędzy LIBOR CHF 6M a SAR 3MC, obliczana w pięcioletnim okresie obserwacji i wynoszącą 0,0741% 
• SARON 3M Compound (SAR 3MC), kod ISIN CH0477123902, skorygowany o stałą korektę wyliczoną jako mediana różnic wartości pomiędzy LIBOR CHF 6M a SAR 3MC obliczana w pięcioletnim okresie obserwacji i wynoszącą 0,0741%. Administratorem wskaźnika jest SIX Financial Information AG z siedzibą w Zurichu, a zatem jest to administrator z państwa trzeciego. Jednakże administrator mający siedzibę w Unii Europejskiej, tj. SIX Financial Information Nordic AB z siedzibą w Sztokholmie, korzystając z trybu przewidzianego w art. 33 BMR, uzyskał w dniu 21 stycznia 2021 roku zatwierdzenie ww. wskaźnika referencyjnego. Zatwierdzenie zostało udzielone przez szwedzki organ nadzoru finansowego Finansinspektionen (FI). Wskaźnik ten od stycznia 2022 zastąpił obecnie wykorzystywany LIBOR CHF. 
• LIBOR USD opracowywany przez Administratora według samodzielnie określonej metody, pod nadzorem brytyjskiej Financial Conduct Authority (FCA), którego Administratorem jest ICE Benchmark Administration (IBA) z siedzibą w Wielkiej Brytanii.
• 6M CME Term SOFR Reference Rate wskaźnik referencyjny stóp procentowych zgodnie z definicją zawartą w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego. 6M CME Term SOFR Reference Rate jest obliczany i publikowany przez CME Group Benchmark Administration Limited (CBA) pełniącą funkcję Administratora wskaźnika oraz nadzorowaną przez brytyjski Financial Conduct Authority (FCA).
  Wskaźnik ten zostanie wprowadzony do umowy kredytowej na mocy aneksu proponowanego przez Bank w związku z zaprzestaniem publikowania LIBOR USD.
• EURIBOR opracowywany przez Administatora na podstawie zezwolenia Belgijskiego Urzędu ds. Usług i Rynków Finansowych (Financial Services and Markets Authority), którego administratorem jest European Money Markets Institute (EMMI), z siedzibą w Belgii. 

Za obliczenie na podstawie ściśle określonej metody oraz udostępnienie wskaźników referencyjnych odpowiada niezależny administrator, który gwarantuje, że dany wskaźnik referencyjny rzetelnie i dokładnie odzwierciedla zmiany na rynku oraz realia gospodarcze. Działalność administratora podlega nadzorowi organów publicznych. Administrator Polskiego wskaźnika WIBOR, GPW Benchmark podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego.

Jakie zmiany dla klientów wynikają z rozporządzenia BMR?

Rozporządzenie wychodzi naprzeciw potencjalnym ryzykom, związanym z wykorzystywaniem w umowach z klientami wskaźników referencyjnych. Do takich ryzyk należą między innymi możliwość:

• zmiany metody kalkulacji wskaźnika przez administratora lub decyzja administratora o zaprzestaniu publikacji danego wskaźnika 
• utraty reprezentatywności danego wskaźnika dla danego rynku a w konsekwencji możliwość wycofania przez organ nadzoru zezwolenia na dalsze udostępnianie wskaźnika.

Stąd jednym z najistotniejszych zagadnień wynikających z Rozporządzenia BMR, są zasady postępowania w sytuacji istotnej zmiany lub zaprzestania opracowywania wskaźnika referencyjnego. 

Dlatego, tak jak pozostałe banki, wdrażamy postanowienia umowne, które określają co się stanie, gdy dany wskaźnik przestanie być publikowany bądź ulegnie istotnej zmianie.

Zmiany 

Rozporządzenie wprowadza dwie istotne z punktu widzenia klienta zmiany, które jednak nie wymagają skomplikowanych działań. Są to:

1. Konieczność zamieszczenia stosownych klauzul w umowach, określających działania banku, w wypadku istotnej zmiany lub zaprzestania opracowywania wskaźnika referencyjnego.

Zarówno zmiana jak i zaprzestanie opracowywania wskaźnika są niezależne od banku, ale bank musi być przygotowany na ciągłość wykonywania umowy ze swoimi klientami, gdy takie zmiany zaistnieją. Dlatego w nowo zawieranych umowach posiadamy stosowne postanowienia. Ponieważ Rozporządzenie BMR weszło w życie w 2018 roku a banki nie miały wcześniej obowiązku umieszczać w umowach klauzul awaryjnych, to część umów nadal nie zawiera tych postanowień, mimo że te umowy również mogą zostać dotknięte zdarzeniem regulacyjnym.

Sposób obsługi umowy po podpisaniu aneksu nie zmieni się. Spłaty powinny być realizowane jak dotychczas, w oparciu o harmonogram, który niezmiennie będziemy generować i dostarczać w określony w umowie sposób. 
Klient, który nie ma stosownych klauzul, może w dowolnym momencie zgłosić się do banku, aby uzupełnienić umowę. 

2. Możliwość wyznaczenia wskaźnika zamiennego przez instytucje publiczne – Rozporządzenie BMR uprawnia Komisję Europejską lub krajowy organ, do wyznaczenia tzw. zamiennika dla znikającego wskaźnika. 

Tak stało się w przypadku wskaźnika LIBOR CHF. Komisja Europejska w drodze Rozporządzenia nr 2021/1847 z 14 października 2021 roku wyznaczyła wskaźnik zamienny – SAR 3MC.
Oznacza to, że z mocy prawa z dniem 01.01.2022 roku w umowach kredytowych opartych o LIBOR CHF, będziemy wykorzystywać SARON 3M Compound (SAR 3MC), kod ISIN CH0477123902, skorygowany o stałą korektę, wyliczoną jako mediana różnic wartości pomiędzy LIBOR CHF 6M a SAR 3MC, obliczaną w pięcioletnim okresie obserwacji i wynoszącą 0,0741%.
Wprowadzona korekta (spread korygujący) ma zapobiec znacznej różnicy wartości pomiędzy dotychczasowym wskaźnikiem LIBOR a jego zamiennikiem. 
Umowy hipoteczne oparte o LIBOR CHF nie wymagały aneksowania a harmonogram jest generowany zgodnie z dotychczasowymi ustaleniami wynikającymi z umowy kredytowej.
W przypadku wskaźnika LIBOR USD najprawdopodobniej nie dojdzie do wyznaczenia wskaźnika zamiennego przez instytucje publiczne. 
Dlatego umożliwiamy zawarcie aneksu do umowy, którym zastąpimy wskaźnik referencyjny LIBOR USD wskaźnikiem 6M CME Term SOFR Reference Rate - nowy wskaźnik będzie wykorzystywany w miejsce dotychczasowego. 
Nie zmieni się sposób obsługi umowy a harmonogram spłat będzie generowany na dotychczasowych zasadach. 
W ramach aneksu do umowy dodamy  również informacje o postępowaniu w sytuacji istotnej zmiany lub zaprzestania opracowywania wskaźnika referencyjnego w przyszłości. 

Więcej informacji – polecane strony

Więcej informacji na temat wskaźników referencyjnych znajduje się na stronie Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego 

Rejestr administratorów wskaźników referencyjnych i wskaźników referencyjnych dopuszczalnych do stosowania zgodnie z rozporządzeniem BMR, jest prowadzony przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych: 

• Rejestr administratorów wskaźników referencyjnych
• Rejestr wskaźników referencyjnych dopuszczalnych do stosowania

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2021/1847 z dnia 14 października 2021 roku w sprawie wyznaczenia ustawowego zamiennika dla niektórych terminów zapadalności stopy LIBOR dla franka szwajcarskiego (CHF LIBOR).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 roku w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014.

Informacja o zaprzestaniu publikowania wskaźnika LIBOR CHF dostępna na stronie Komisji Nadzoru Finansowego oraz Związku Banków Polskich

Dowiedz się więcej o rodzajach oprocentowania oraz związanymi z nimi ryzykami na stronie z informacjami ogólnymi.

Podstawa prawna  

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014 („Rozporządzenie BMR”) wprowadziło nowe wymogi wobec administratorów wskaźników referencyjnych oraz podmiotów korzystających ze wskaźników w umowach finansowych, w tym banków. 

Banki w Polsce muszą się do niego dostosować. Rozporządzenie BMR stosuje się od 1 stycznia 2018 roku, określa ono m.in zasady, na jakich opracowuje się wskaźniki referencyjne oraz reguły nadzoru nad instytucjami, które wskaźniki te opracowują i udostępniają uczestnikom rynku finansowego, w tym bankom.