Sytuacja rynkowa na świecie
W styczniu na obu aukcjach GDT wzrosły ceny głównych produktów mleczarskich. Wyższym notowaniom towarzyszyły mniejsze obroty. Duże wzrosty cen odnotowano dla OMP i masła. W przypadku masła cena przekroczyła poziom 4,2 tys. USD/t.
W Australii hodowcy bydła mlecznego mierzą się z utrzymującą się upalną pogodą. Słabe zbiory zbóż oraz coraz trudniejszy dostęp do paszy i wody potęguje straty w produkcji mleka. Ta sytuacja spowoduje obniżenie produkcji przetworów mleczarskich i osłabi ich eksport. W styczniu w Nowej Zelandii regionalnie odnotowano również wysokie temperatury, jednak o tej porze roku takie sytuacje sezonowo występują i nie powinno to wpłynąć na wielkość produkcji mleka w pozostałej części sezonu.
W UE rozwiązał się problem zapasów interwencyjnych OMP zgromadzonych w latach 2015-2017. Na styczniowych przetargach zostały zaakceptowane oferty na sprzedaż prawie 100 tys. t tego produktu, co przełożyło się na ostateczne „wyczyszczenie” starych zapasów OMP. Konkurencyjna cena unijnego proszku mlecznego na rynkach międzynarodowych zaktywizowała eksport OMP, co zwiększyło popyt i zainteresowanie zakupami zapasów proszku mlecznego.
Produkcja mleka
Od stycznia do listopada 2018 r. produkcja mleka w USA była o 1% większa niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Oznacza minimalne zwolnienie produkcji w stosunku do odczytu po 10 miesiącach, które wyniosło 1,1%.
Kolejny miesiąc australijskiego sezonu pokazuje duże osłabienie produkcji mleka w porównaniu do poprzedniego sezonu. W okresie od lipca do listopada 2018 r. produkcja była o 4,8% niższa niż w tym samym okresie poprzedniego roku. W listopadzie 2018 r. produkcja mleka była o prawie 8% niższa niż w listopadzie 2017 r.
W grudniu 2018 r. wielkość produkcji mleka w Nowej Zelandii wzrosła i była o 4,4% wyższa niż w grudniu 2017 r. Od czerwca do grudnia 2018 r. wyprodukowano ponad 13,5 mln t mleka surowego, co oznacza wzrost o 5,4% w stosunku do analogicznego okresu w 2017 r.
Łączna produkcja mleka ww. producentów z uwzględnieniem skupu mleka w UE była w okresie od stycznia do listopada 2018 r. o 1,6% wyższa niż w tym samym okresie ubiegłego roku.
Notowania GDT
Obie styczniowe sesje na GDT charakteryzowały się mocnymi wzrostami głównych produktów mleczarskich. W ciągu miesiąca masło w blokach podrożało o 9%, ser cheddar i PMP o 7%, a OMP aż o 18%. OMP na aukcji 15 stycznia notowane było na poziomie 2 405 USD/t, tj. najwyższym od 45 poprzednich notowań.
Sytuacja w UE
Produkcja mleka
Po 11 miesiącach 2018 r. skup mleka surowego w UE wyniósł 144,8 mln t i był o 1% wyższy niż w tym samym okresie 2017 r. Grupa Top 8 unijnych producentów mleka (około 80% skupu) przekazała do skupu ponad 115 mln t mleka, co oznacza skup na poziomie 0,9% (po 10 miesiącach było 1,2%).
Produkcja wybranych produktów mleczarskich
Po 11 miesiącach 2018 r. szacowana produkcja masła w UE wzrosła o 2,4% w stosunku do tego samego okresu w 2017 r. Produkcja OMP wzrosła o 0,7%, PMP o 5,8%, a serów o 2%.
Zapasy OMP
Łączne zapasy interwencyjne OMP w UE obniżyły się do 175,8 tys. t na koniec grudnia. Według danych KE w ostatnim miesiącu 2018 r. magazyny opuściło ponad 44 tys. t zapasów OMP. W styczniu zaakceptowane minimalne ceny oferowane przez kupujących wyniosły: na przetargu 8 stycznia 155,4 EUR/100 kg, na przetargu 22 stycznia 158,5 EUR/100 kg. Oznacza to kontynuację wzrostów cen OMP. W styczniu oferowano do sprzedaży ponad 150 tys. t OMP, z tego przyjęto oferty kupna na około 100 tys. t. Realizacja przyjętych w całości ofert sprzedaży będzie oznaczać prawie całkowite (pozostanie ok 2 tys. t) pozbycie się zapasów OMP zakupionych interwencyjnie przez UE w latach 2015-2017. Zapasy zgromadzone na koniec grudnia 2017 r. wynosiły 378 tys. t, a od stycznia 2018 r. do końca stycznia 2019 r. sprzedano 376 tys. t OMP.
Handel
Utrzymuje się dobra koniunktura w handlu unijnym OMP, co było w dużej mierze wsparte konkurencyjną ceną tego produktu. Po 11 miesiącach 2018 r. z UE do krajów trzecich wyeksportowano o 5% więcej OMP niż w tym samym okresie 2017 r. Znacznie słabsze wyniki eksportowe były w przypadku PMP (-14%) oraz masła (-6%), co można wiązać z wyraźnie wyższymi cenami tych produktów na rynku międzynarodowym w porównaniu z ofertą nowozelandzką. Eksport serów pozostał na zbliżonym poziomie (+1%).
Ceny
W listopadzie 2018 r. unijna średnia ważona cena surowego mleka krowiego wzrosła o 0,7% w stosunku do ceny z października, natomiast w stosunku do ceny z listopada 2017 r. jest o 5% niższa. W grudniu 2018 r. oczekiwany jest minimalny spadek średniej ceny.
W UE średnia cena OMP szacowana na 20 stycznia wzrosła do 184 EUR/100 kg, przekraczając o ponad 14 EUR/100 kg średnią cenę interwencyjną. W tym czasie średnia cena masła wyniosła 448 EUR/100 kg, cena PMP 278 EUR/100 kg, a sera Cheddar 306 EUR/100 kg.
Rynek mleka w Polsce
Skup mleka
Skup mleka surowego w grudniu 2018 r. był o 3% większy niż w grudniu 2017 r. Łączny skup mleka w 2018 r. GUS oszacował na poziomie 11,59 mld l, co oznacza wzrost o 2,5% w stosunku do 2017 r.
Ceny
W grudniu 2018 r. średnia krajowa surowego mleka krowiego w skupie wyniosła 140,10 zł/hl, tj. była na minimalnie (-4 gr/hl) niższym poziomie niż w listopadzie. Jednak w stosunku do ceny z grudnia 2017 r. była o 8,1% niższa.
Handel
W okresie od stycznia do listopada 2018 r. saldo handlu zagranicznego produktami mleczarskimi wyrażone w euro było według wstępnych danych MRiRW o ponad 4% wyższe niż w analogicznym okresie 2017 r. Na ten wynik wpłynął głównie zwiększony handel produktami należącymi do grup Sery i twarogi (CN 0406) oraz Masło oraz inne tłuszcze otrzymywanie z mleka (CN 0405).
Komentarz
Rozwiązana sprawa zapasów interwencyjnych OMP w UE przestaje ciążyć na cenach mleka. Obecna sytuacja popytowo-podażowa w UE jest oceniana jako stabilna. Zagrożeniem dla rynku mleka i przetworów mleczarskich jest nierozwiązana sprawa Brexitu. Eksporterzy obawiają się perturbacji wymiany handlowej pomiędzy UE oraz Wielką Brytanią w przypadku twardego Brexitu. Wielka Brytania jest ważnym partnerem dla Polski, dlatego niekorzystny rozwój sytuacji wpłynie na krajowy popyt na mleko oraz będzie skutkował presją na ceny produktów mleczarskich.
Kontakt
Waldemar Raczkiewicz
Ekspert ekonomiczny
+48 77 401 35 65
waldemar.raczkiewicz@ing.pl
Artur Waraksa
Ekspert ekonomiczny
+48 77 401 35 67
artur.waraksa@ing.pl
Artur Markowski
Dyrektor Regionalny ds. Korporacyjnych
Region Korporacyjny Opole
+48 77 401 35 05
artur.markowski@ing.pl