Produkcja pszenicy na świecie

Po październikowej aktualizacji światowych bilansów pszenicy produkcja tego surowca w bieżącym sezonie prognozowana jest na poziomie 765,2 mln t, tj. o 0,3 mln t mniej niż prognozowano we wrześniu. Szacunek produkcji w poprzednim sezonie wyniósł 730,5 mln t, co oznacza, że w sezonie 2019/20 USDA przewiduje jej zwiększenie o 34,7 mln t (+4,75%). USDA ponownie obniżył prognozę zbiorów pszenicy w Australii, jednak wydaje się, że to nie jest ostatnia obniżka prognozy. Obecnie zmiana wyniosła 1 mln t, do poziomu 18 mln t. Obniżona została również prognoza zbiorów m.in. w USA i Kanadzie, odpowiednio o 0,5 mln t i 0,3 mln t. Wzrosły przewidywania zbiorów pszenicy w UE, z poziomu 151 do 152 mln t. W Argentynie prognoza zbiorów pszenicy pozostała na poziomie 20,5 mln t. W tym przypadku prognozy zbiorów pszenicy pochodzących ze źródeł argentyńskich (Buenos Aires Grain Exchange oraz Rosario Board of Trade) są niższe i wynoszą 19,8-20 mln t. Niektórzy analitycy wskazują, że zbiory mogą być poniżej 19 mln t.

Pszenica dane globalne  mln t	16/17	17/18	18/19 s.	19/20 progn. wrzesień	19/20 progn. październik
produkcja	756,4	762,3	730,5	765,5	765,2
zużycie	738,2	741,8	736,4	756,3	755,1
handel (eksport)	182,3	183,4	174,4	179,8	179,3
zapasy końcowe	263,1	283,6	277,7	286,5	287,8

źr. USDA X 2019 r. ​

Rosja

USDA w październiku utrzymał prognozę zbiorów pszenicy w bieżącym sezonie na poziomie 72,5 mln t (zbiory bez uwzględnienia Krymu, gdzie zwykle są na poziomie 450-750 tys. t). Jednak swoje prognozy podniosły ośrodek IKAR, Rosyjski Związek Zbożowy oraz Ministerstwo Rolnictwa. Według pierwszych dwóch źródeł wyższe niż spodziewane plony zostały osiągnięte w okręgach centralnym i uralskim. Ponadto wyższe zbiory to także efekt zwiększenia powierzchni zasiewów. Spodziewana produkcja może wynieść 75,4-75,8 mln t pszenicy (według Rosstat w 2018 r.: 72,1 mln t).

USA

Według publikacji NASS (National Agricultural Statistics Service) z 30 września w bieżącym sezonie zbiory pszenicy w USA mają wynieść 53,4 mln t, co oznacza, że będą o 4% większe niż w poprzednim sezonie. Zbiory odmian ozimych szacowane są na poziomie 35,5 mln t (+10% r/r), a jarych 17,9 mln t (-6% r/r). Ostatnio dużą uwagę przyciągały zbiory pszenicy klasy HRS, ważnej odmiany jakościowej w USA. Pogorszenie pogody jest przyczyną opóźnienia zbiorów (do 13.10 zebrano 94% powierzchni zasiewów). Według wstępnych danych zbiory HRS mają być o prawie 5% mniejsze r/r. Pozostaje kwestia jakości ziarna, które prawdopodobnie będzie miało gorsze niż rok temu parametry. NASS przewiduje duży wzrost zbiorów klas: HRW (+28% r/r) i Soft White (+28%r/r), natomiast duży spadek klas: SRW (-16% r/r), Hard White (-11,5%) oraz Durum (-26% r/r).

Australia

Prognozy zbiorów pszenicy w Australii mogą być znacznie niższe, niż prognozuje USDA. W październiku amerykańscy analitycy obniżyli przewidywania zbiorów do 18 mln t, jednak inne źródła (Rabobank oraz NAB) skorygowały swoje prognozy do poziomu 15,5-15,8 mln t.

UE

Na koniec września KE ponownie podniosła prognozę zbiorów pszenicy miękkiej w UE do 145 mln t. W przypadku pszenicy durum zbiory mają wynieść 7,8 mln t (w 2018 r. 8,7 mln t). Łącznie zbiory pszenicy w UE mają wynieść 152,8 mln t. W bieżącym sezonie zasoby pszenicy miękkiej w UE, liczone jako suma zbiorów, zapasów początkowych i prognozy importu pszenicy, szacowane są przez KE na poziomie 160,6 mln t, tj. mają być o 10 mln t większe niż w poprzednim sezonie.

Francja

1 października Francuskie Ministerstwo Rolnictwa podniosło poprzednią prognozę zbiorów pszenicy miękkiej we Francji z 39,45 mln t do poziomu 39,75 mln t. W przypadku realizacji prognozy zbiory byłyby o 12,6% wyższe niż średnia z lat 2014-2018.

Zużycie pszenicy

Kolejny raz USDA obniża prognozę globalnego zużycia pszenicy w sezonie 2019/20. Obecnie przewidywany jest poziom 755,1 mln t (-1,15 mln t m/m). Na ten wynik wpłynął przede wszystkim niższy o 0,8 mln t przewidywany poziom zużycia pszenicy w USA, który po zmianie ma wynieść 31,8 mln t. W przypadku realizacji prognozy zużycie globalne tego surowca będzie o 18,7 mln t (+2,5%) większe niż w poprzednim sezonie.

UE

W przygotowanym na koniec września unijnym bilansie pszenicy zużycie tego surowca w bieżącym sezonie pozostało na niezmienionym poziomie 118 mln t. W poprzednim sezonie zużycie oszacowano na poziomie 116,8 mln t, natomiast w latach 2014-2018 średnia wyniosła 117,4 mln t.

 

Zapasy pszenicy

Po październikowej aktualizacji globalnych bilansów pszenicy (bieżący i poprzednie sezony) przewidywane zapasy pszenicy na koniec bieżącego sezonu wynoszą prawie 289 mln t, co oznacza, że będą o ponad 10 mln t (+3,6% r/r) większe niż na koniec sezonu 2018/19. USDA przewiduje zapasy pszenicy w Rosji na poziomie 7,7 mln t (w sezonie 2018/19: 8,25 mln t), w USA 28,4 mln t (2018/19: 29,4 mln t), w UE 12 mln t (w sezonie 2018/19: 10 mln t).

UE

Wzrost prognozy produkcji przy jednoczesnym utrzymaniu prognoz zużycia, importu i eksport pszenicy miękkiej skutkował zwiększeniem przewidywanych zapasów tego surowca na koniec bieżącego sezonu do 16,9 mln t. Realizacja obecnej projekcji bilansu pszenicy będzie oznaczać zwiększenie zapasów na koniec sezonu o 4,7 mln t (+39%) w stosunku do zapasów na koniec sezonu 2018/19.

Ceny pszenicy

W pierwszych dwóch dekadach października ceny pszenicy na Matif kontynuowały wzrost rozpoczęty na początku września. 21 października w trakcie sesji najwyższe notowanie kontraktu grudniowego wyniosło 182,25 EUR, a cena na zamknięciu wyniosła 180,75 EUR. Stabilne wzrosty cen pszenicy są widoczne na giełdzie CBOT. Paliwem do wzrostów cen pszenicy było opóźnienie zbiorów pszenicy jarej w USA i obawy o jej jakość oraz deklaracje zawarcia porozumienia amerykańsko-chińskiego, w tym spekulacje o możliwości zakupu przez Chiny amerykańskiej pszenicy. Rynek reagował również na niższe prognozy zbiorów pszenicy na półkuli południowej (wzrost niepewności co do wielkości produkcji, duże rozbieżności w prognozach zbiorów). Sytuacja w Rosji również wspierała wzrostowy trend cen kontraktów. Na południu Rosji ceny pszenicy eksportowej były pod presją cen krajowych, które, niespodziewanie dla firm handlowych, były wysokie. Przyczyną tego stanu było m.in. uruchomienie przez przetwórców znacznie większych zakupów pszenicy w trakcie zbiorów w Rosji w obawie przed zwyżką cen (reakcja na wcześniejsze prognozy gorszych zbiorów) oraz słabsze zbiory w Kazachstanie (również pod względem jakości ziarna), co powodowało zainteresowanie tamtejszych młynów rosyjskim zbożem. Na koniec II dekady października ceny pszenicy eksportowej w portach rosyjskich wzrosły z 205 do 208 USD (FOB) w dostawach grudniowych.

Przetargi:

Arabia Saudyjska: SAGO ogłosiła wyniki przetargu na dostawę 605 tys. t pszenicy (12,5%) w terminie luty-marzec 2020. Średnia ważona cena uzyskana w przetargu wyniosła 242,51 USD/t (CIF). W poprzednim przetargu na dostawę 780 tys. t pszenicy (12,5%) w terminie listopad 2019 r. – styczeń 2020 r. średnia ważona cena była niższa o 24,72 USD/t. W obu przetargach mogli brać udział dostawcy z regionu Morza Czarnego, co umożliwiła ostatnio wprowadzona zmiana parametrów jakościowych ziarna.

Egipt: GASC w październiku przetarg na dostawy pszenicy (III dekada listopada br.) wygrały oferty z Rosji (285 tys. t), Ukrainy (60 tys. t) i z Francji (60 tys. t). Najniższa cena (FOB) wyniosła 210,61 USD/t (oferta francuska), najwyższa 215,42 USD/t (oferta rosyjska), jednak wysoka cena frachtu spowodowała, że francuska oferta z ceną CIF na poziomie 230,86 USD/t należała do jednych z droższych. Ceny na bazie CIF kształtowały się w przedziale 229,42-231,24 USD/t.

Polska - sytuacja rynkowa

Na koniec września ukazał się przedwynikowy szacunek zbiorów zbóż przygotowany przez GUS. Zbiory pszenicy ozimej oszacowano na poziomie 9,3 mln t (+12% r/r), natomiast jarej 1,6 mln t (+3% r/r). Łączna produkcja pszenicy została oszacowana na poziomie około 10,9 mln t. W październiku przewidywania USDA dotyczące zbiorów pszenicy w Polsce pozostały na poziomie 11 mln t.

Skup pszenicy w Polsce po dwóch miesiącach bieżącego sezonu wyniósł 1,38 mln t, tj. o 50 tys. t mniej niż w analogicznym okresie poprzedniego sezonu (na podst. miesięcznych danych meldunkowych GUS). Udział pszenicy paszowej wyniósł 44%, tj. o 2 p.p. więcej niż rok temu.

Eksport pszenicy w lipcu br. wyniósł 112 tys. t, co oznacza, że był o 3 tys. t mniejszy niż w lipcu 2018 r.

Krajowa średnia miesięczna cena netto pszenicy konsumpcyjnej w sierpniu 2019 r. podawana przez MRiRW wyniosła 680 zł/t (-0,5 zł/t m/m) i była o 95 zł/t niższa niż w sierpniu 2018 r.

W połowie października średnie ceny skupu pszenicy (12,5%) kształtowały się powyżej poziomu sprzed miesiąca, najczęściej oferowane były w przedziale 650-690 zł/t. W portach ceny również wzrosły i kwotowane były w przedziale 720-740 zł/t w dostawach XI i XII.

Komentarz

Wzrosty cen pszenicy na giełdach i w transakcjach międzynarodowych to efekt kilku prowzrostowych czynników. Wśród nich można wymienić niepewność o wielkość zbiorów pszenicy w Australii i Argentynie. Realizacja scenariusza niższych zbiorów u tych producentów „odchudzi” światowy bilans pszenicy w listopadowej prognozie USDA, co giełdy prawdopodobnie już uwzględniają w cenach. Obniżoną produkcję światową może nieco zrekompensować zbiór pszenicy w Rosji. Rynek wciąż czeka na ostateczny wynik zbiorów i w tym przypadku częściej wskazuje się poziom produkcji powyżej październikowej prognozy wynoszącej 72,5 mln t (według USDA). Amerykańskie giełdy również mocno reagowały zwyżką cen na przewidywane gorsze zbiory pszenicy HRS w północnych stanach w USA. W dalszym ciągu aktualny jest temat konfliktu na linii USA-Chiny, który mocno uderzył w amerykańskie rolnictwo. Wszelkie pogłoski i doniesienia o możliwości jego złagodzenia natychmiast uwidaczniają się w notowaniach zbóż, co miało miejsce w ostatnim czasie. Warto zwrócić uwagę, że gorsze zbiory pszenicy w Australii to również duża szansa na eksport amerykańskiej pszenicy. Powodem jest tożsamość klas pszenicy obu producentów, jakie wymagają niektóre azjatyckie rynki.

W ciągu miesiąca (porównanie cen na koniec II dekady września i października) cena kontraktu grudniowego pszenicy na Matif wzrosła o około 10 EUR, do poziomu około 180 EUR. Wzrost miał miejsce w sytuacji dobrych zbiorów w UE, w tym bardzo wysokich zbiorów we Francji. Zwyżkom cen w Europie –oprócz sytuacji na CBOT – dodatkowo pomogły dobre tempo unijnego eksportu pszenicy oraz rosnąca konkurencyjność unijnych dostaw na rynkach międzynarodowych, która zwiększała się wraz ze słabnącym euro w stosunku do dolara amerykańskiego. Paliwem do wzrostów cen pszenicy na Matif było również ogłoszenie kilku przetargów na dostawy zboża przez importerów.

W prognozie krótkoterminowej przeważają czynniki, które wpłyną na ustabilizowanie się cen. Jednak niepewność będzie wiązać się z dalszym rozwojem konfliktu na linii USA-Chiny, a tym bardziej fiaska zapowiadanych porozumień. W giełdowych cenach kontraktów uwzględnione jest już powodzenie tych rozmów i inny scenariusz może odbić się negatywnie na notowaniach zbóż.