Sytuacja w UE

Produkcja mleka

Perspektywa 2019-2030

W grudniu ukazała się średnioterminowa prognoza dla unijnego rynku rolnego (2019-2030). Do 2030 r. z uwagi na wymogi dotyczące redukcji emisji amoniaku, metanu, fosforanów i gazów cieplarnianych (GHG) przewidywana jest w UE redukcja pogłowia krów o około 1,4 mln sztuk, do poziomu 21,2 mln sztuk. Do tego czasu ma wzrosnąć średnia wydajność mleczna z 7300 kg na krowę do 8340 kg na krowę. To oznacza wolniejszy wzrost średnioroczny wydajności mlecznej (+1,2% średniorocznie) niż w perspektywie 2008-2019 (+1,9% średniorocznie). W rezultacie tych zmian produkcja mleka do 2030 r. wzrośnie wolniej (średniorocznie 0,6%) do przewidywanego poziomu 179 mln t.

W ww. średnioterminowej prognozie KE przewiduje spadek spożycia mleka spożywczego (-0,4% średniorocznie). Jednocześnie w tym czasie o 7% może wzrosnąć produkcja mleka ekologicznego. Dodatkowo zwiększać się będą udziały produktów pochodzących z certyfikowanych systemów produkcji mleka i przetworów. Globalny popyt i popyt wewnętrzy będą motorem dalszego zwiększania produkcji serów (0,6% średniorocznie), masła (0,8% średniorocznie), serwatki (1 % średniorocznie) i SMP (1,7% średniorocznie). Do 2030 r. produkcja PMP będzie w trendzie spadającym na poziomie 0,2% średniorocznie.

Skup bieżący

W okresie od stycznia do września br. skup mleka w UE był o 0,4% większy w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku i wyniósł ponad 120 mln t. Pośród ośmiu największych producentów mleka w UE (około 80% skupu unijnego) skup mleka w Niemczech, Francji, Holandii i we Włoszech nadal znajduje się poniżej zeszłorocznego okresu porównawczego.

Produkcja wybranych produktów mleczarskich

Według danych KE w oparciu o dane Eurostatu po trzech kwartałach br. w UE wzrosła produkcja masła o 3,9%, OMP o 0,6% i PMP o 0,1%, natomiast o 0,2% obniżyła się produkcja serów.

Handel

Po dziesięciu miesiącach br. eksport masła z UE wzrósł już o 35%, a OMP o 26% w stosunku do analogicznego okresu 2018 r. Stabilnie rośnie eksport serów, który zwiększył się o 5%, natomiast w przypadku PMP wynik jest o 14% gorszy.

Ceny

Prognoza KE dotycząca obniżenia unijnej średniej ważonej ceny mleka krowiego w październiku nie zrealizowała się. Według wstępnych danych KE cena mleka w skupie wzrosła o 1,5% w stosunku do września i wyniosła 34,92 EUR/100 kg. Z drugiej strony cena mleka jest o 2,5% niższa niż w październiku 2018 r.

W ciągu 4 tygodni (8.12 vs. 10.11) średnie ceny monitorowanych produktów mleczarskich w większości wzrosły, w tym najbardziej OMP (+4%), PMP (+3%) i serwatki w proszku (+3%). Obniżyły się ceny masła (-1%) i sera emmental (-1%). W porównaniu do średnich cen rok temu najwyższy wzrost osiągnęły OMP (+50%) i PMP (+15%), natomiast największy spadek ceny odnotowano dla masła (-20%).

Rynek mleka w Polsce

Skup mleka

W październiku br. skup mleka krowiego wyniósł 956,4 mln l i był o 1,9% większy niż w październiku 2018 r. Według danych GUS w okresie dziesięciu miesięcy br. skupiono ponad 9,9 mld l mleka, tj. o 2,1% więcej niż w tym samym okresie 2018 r. (dane po uwzględnieniu korekt wynikających ze sprawozdawczości półrocznej).

Ceny

W październiku średnia krajowa cena mleka krowiego wyniosła 132,95 zł/hl, tj. była o 1,3% wyższa niż w poprzednim miesiącu oraz o 3,1% niższa niż rok temu.

Handel

Po trzech kwartałach 2019 r. polski eksport produktów mleczarskich (CN 0401-0406) wyrażony w euro był o 0,2% większy niż w analogicznym okresie 2018 r. Import wzrósł o 3,8%. Saldo obrotów handlowych jest dodatnie i wyniosło 894 mln EUR, natomiast w walucie polskiej 3 838 PLN, co oznacza, że wyrażone w euro było o 2,4% niższe, a wyrażone w złotych polskich o 1,2% niższe niż w analogicznym okresie 2018 r.

Komentarz

Notowania średnich cen głównych produktów mleczarskich na świecie wskazują, że unijne produkty utrzymują konkurencyjny poziom cen. Jednak na to, na ile produkty są konkurencyjne na poszczególnych rynkach, wpływa wiele innych czynników. Jednym z nich są strefy wolnego handlu, które wiążą się z poziomem taryf celnych. Na wielu rynkach azjatyckich Australia czy Nowa Zelandia korzystają z takich stref, co stawia tych dostawców w nieco uprzywilejowanej pozycji. W przypadku UE bieżące wyniki unijnego handlu są dobre i w najbliższych miesiącach ta sytuacja powinna się utrzymać, przy braku negatywnych czynników spoza sektora. Do takich czynników można zaliczyć m.in. rozwój relacji UE z USA, USA z Chinami czy kwestia scenariusza, raczej pewnego na koniec stycznia Brexitu. Mimo grudniowych spadków Indeksu Cen GDT poprzedzonych pięcioma wzrostowymi sesjami, ceny OMP, PMP i sera cheddar są znacznie powyżej zeszłorocznego poziomu cen, jedynie cena masła jest o 1% niższa. Obecnie można się postrzegać spadki w ramach korekty poprzednich wzrostów. Dopiero kolejne sesje wskażą na ile rynek akceptuje obecny poziom cen produktów mleczarskich.

Na krajowym rynku prognozowany przez IERiGŻ skup mleka na poziomie prawie 12 mld l mleka może zostać niezrealizowany. Prawdopodobnie skup będzie na poziomie 11,9 mld l. Od stycznia do października krzywa średniej krajowej ceny mleka przebiega w węższym przedziale niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Skrajne ceny mleka w br. różnią się o 10,61 zł/hl i prawdopodobnie do grudnia ta sytuacja się nie zmieni.