Produkcja pszenicy na świecie

W październikowym światowym bilansie pszenicy publikowanym przez USDA, przewidywana produkcja pszenicy w bieżącym sezonie została obniżona o 0,6% w stosunku do zeszłego miesiąca, tj. do poziomu 775,9 mln t. Skorygowane w dół zostały również szacowane wielkości produkcji w poprzednich dwóch sezonach. Po tych zmianach obecna prognoza produkcji w bieżącym sezonie jest jedynie o 0,1% większa niż w sezonie 2020/21. Ponownie obniżona zastała prognoza zbiorów pszenicy w Kanadzie z 23 do 21 mln t (w sezonie 2020/21 była na poziomie ponad 35 mln t). Na uwagę zasługuje również spadek zbiorów w USA i w Iranie, odpowiednio o 1,4 mln t i 1,5 mln t w stosunku do poprzedniego miesiąca. W przypadku USA zbiory pszenicy według obecnej prognozy będą o prawie 5 mln t mniejsze (10%) niż w poprzednim sezonie. Kolejne redukcje zbiorów w Kandzie i USA, będących ważnymi światowymi eksporterami, oraz gorsze zbiory w Iranie, skutkujące potrzebą znacznego wzrostu importu pszenicy, spowodują duże zmiany na światowym rynku handlu pszenicą. To wszystko oraz słabsze zbiory w Rosji i utrzymane tam cła eksportowe na zboża (w tym pogłoski o dalszych ograniczeniach eksportu pszenicy na początku 2022 r.) wpłynęło na to, że obecne ceny pszenicy na rynkach międzynarodowych otrzymały solidne wsparcie.

źr. USDA 10.2021 r. ​

UE

Na koniec września KE podniosła prognozę zbiorów pszenicy miękkiej ze 127,2 mln t do 131 mln t, natomiast zbiory pszenicy durum mają wynieść 8 mln t, tj. mają być większe o prawie 0,9 mln t. Na zbliżonym poziomie zbiory w UE przewiduje USDA (łącznie 139,4 mln t).

Zużycie pszenicy

Przewidywane światowe zużycie pszenicy ma wynieść 787,1 mln t. Październikowa prognoza USDA jest o 0,3% niższa (-2,6 mln t) od wrześniowej. Z ważniejszych zmian można odnotować spadek przewidywanego zużycia pszenicy w USA (z 32,3 do 31,6 mln t) oraz wzrost zużycia w Rosji (z 40 do 40,5 mln t).

UE

Na koniec września KE obniżyła prognozę zużycia pszenicy miękkiej w EU do 97 mln t, tj. zmiana o 0,2 mln t w ciągu miesiąca. Realizacja tej prognozy oznaczałaby zwiększenie zużycia o 3,4 mln t w stosunku do poprzedniego sezonu.

Zapasy pszenicy

Przewidywane przez USDA w październiku światowe zapasy pszenicy na koniec bieżącego sezonu mają wynieść 277,2 mln t. W ciągu miesiąca prognoza obniżyła się aż o 2,1% (-6 mln t), jednak taki wynik ma swoje źródło również w zmianach szacunków poprzednich bilansów. W październikowej projekcji zapasy końcowe w poprzednim sezonie zostały oszacowane na poziomie 288,4 mln t (zmiana -4,2 mln t), a w sezonie 2019/20 na poziomie prawie 205 mln t (zmiana -2,8 mln t).

UE

Prognoza KE z końca września przewiduje zapasy pszenicy miękkiej na poziomie prawie 13,2 mln t, tj. mają być o 71% większe (prawie 5,5 mln t ) niż na koniec poprzedniego sezonu.

Ceny pszenicy

W połowie października cena kontraktu grudniowego pszenicy na Matif przekroczyła poziom 270 EUR, a już na początku trzeciej dekady października został osiągnięty poziom 280 EUR. Popyt importowy trwa, a ważni światowi eksporterzy – USA, Kanada i Rosja – mają zdecydowanie mniejszy potencjał eksportowy niż w zeszłym sezonie. Ceny pszenicy wspierają wysokie ceny nawozów, co dodatkowo budzi niepokój o przyszłoroczne zbiory, tym bardziej, że USDA przewiduje mniejsze światowe zapasy na koniec bieżącego sezonu – najmniejsze od kilku sezonów.

Polska - sytuacja rynkowa

Zgodnie z przedwynikowym szacunkiem GUS zbiory pszenicy w Polsce w bieżącym roku były na poziomie 12,2 mln t (w 2020 r.: 12,6 mln t), w tym 11,3 mln t odmian pszenicy ozimej (-6% r/r) oraz 0,9 mln t odmian pszenicy jarej (+33% r/r). Powierzchnia zasiewów wyniosła około 2,4 mln ha. Plony były niższe niż w ubiegłym roku. W przypadku pszenicy ozimej średnia krajowa wydajność wyniosła 5,18 t/ha (-4% r/r), natomiast jarej 3,95 t/ha (-5% r/r).

Według danych GUS skup pszenicy po pierwszym kwartale bieżącego sezonu wyniósł 1,8 mln t, tj. był o ponad 11% mniejszy niż w analogicznym okresie poprzedniego sezonu.

Według danych KE eksport pszenicy z Polski poza Unię w okresie od początku obecnego sezonu do połowy października przekroczył 560 tys. t i był o około 13% większy niż w analogicznym okresie poprzedniego sezonu.

Według MRiRW we wrześniu krajowa średnia miesięczna cena netto pszenicy konsumpcyjnej wyniosła 1003 zł/t, tj. była o 258 zł/t (+35%) wyższa niż we wrześniu 2020 r. Wzrosły ceny pszenicy. W krajowych skupach i firmach przetwórczych ceny pszenicy konsumpcyjnej na początku trzeciej dekady października były zwykle w przedziale 1050-1150 zł/t. W portach cena za pszenicę konsumpcyjną z przeznaczeniem na eksport przekroczyła 1200 zł/t w najbliższych dostawach.

Komentarz

Cena pszenicy jakościowej rośnie i osiąga poziomy najwyższe od wielu lat. W najbliższej perspektywie trudno znaleźć czynniki, które byłyby na tyle mocne, aby przeciwdziałać wysokim cenom. W obecnym sezonie Rosja, USA i Kanada znacznie zmniejszą eksport pszenicy, co naturalnie zwiększa zainteresowanie kupnem zboża w Europie, Argentynie i Australii. Jednocześnie zgodnie z październikowymi danymi USDA światowy poziom zapasów pszenicy ma być dużo niższy niż w poprzednim sezonie i będzie to trzeci z kolei spadek zapasów. Paliwem dla wzrostu cen pszenicy są mocno rosnące ceny nawozów – głównie na skutek wysokich cena gazu – co może skutkować pogorszeniem zbiorów zbóż w przyszłym sezonie. Naturalnie rośnie zainteresowanie przebiegiem zasiewów zbóż ozimych na półkuli północnej, a przede wszystkim u dużych producentów pszenicy. Ceny na giełdach będą obecnie bardziej wrażliwe na te doniesienia.

W Polsce od początku września złotówka ponownie traci w stosunku do dolara, co przekłada się na wyższe ceny pszenicy na eksport i jednocześnie wyższe ceny zboża w kraju. Wysokie ceny nawozów budzą obawy o znacznie gorsze zbiory zbóż w przyszły roku. Mocno wzrosły również inne koszty produkcji rolnej, w tym maszyny. Taka sytuacja jedynie umacnia obecny poziom cen pszenicy.