Wstęp
W październiku obniżyła się prognoza światowych zbiorów pszenicy oraz zużycia pszenicy (w mniejszym stopniu), co skutkowało większą korektą w dół światowych zapasów na koniec bieżącego sezonu. Przewiduje się, że zapasy będą najniższe od kilku sezonów. Kolejna obniżka zbiorów pszenicy w Ameryce Północnej, gorszy sezon w Rosji w połączeniu z obowiązującymi cłami na eksport zbóż stwarza szansę dla innych eksporterów pszenicy, w tym przede wszystkim dla Australii, Ukrainy i dla Unii Europejskiej, które dodatkowo korzystają z mocnego dolara. Popyt importowy trwa, a ceny na giełdach utrzymują się wysoko.
MATIF notowania kontraktów (w EUR) |
Pszenica | |
---|---|---|
gru'21 | mar'22 | |
27.10.2021 | 284,75 | 279,75 |
27.09.2021 | 253,25 | 247,25 |
zmiana m/m | 12,4% | 13,1% |
maks. 3 m-ce | 284,75 | 279,75 |
min. 3 m-ce | 214,75 | 216,75 |
gru'20 | mar'21 | |
27.10.2020 | 205,75 | 205,75 |
zmiana r/r | 38,4% | 36,0% |
Produkcja pszenicy na świecie
W październikowym światowym bilansie pszenicy publikowanym przez USDA, przewidywana produkcja pszenicy w bieżącym sezonie została obniżona o 0,6% w stosunku do zeszłego miesiąca, tj. do poziomu 775,9 mln t. Skorygowane w dół zostały również szacowane wielkości produkcji w poprzednich dwóch sezonach. Po tych zmianach obecna prognoza produkcji w bieżącym sezonie jest jedynie o 0,1% większa niż w sezonie 2020/21. Ponownie obniżona zastała prognoza zbiorów pszenicy w Kanadzie z 23 do 21 mln t (w sezonie 2020/21 była na poziomie ponad 35 mln t). Na uwagę zasługuje również spadek zbiorów w USA i w Iranie, odpowiednio o 1,4 mln t i 1,5 mln t w stosunku do poprzedniego miesiąca. W przypadku USA zbiory pszenicy według obecnej prognozy będą o prawie 5 mln t mniejsze (10%) niż w poprzednim sezonie. Kolejne redukcje zbiorów w Kandzie i USA, będących ważnymi światowymi eksporterami, oraz gorsze zbiory w Iranie, skutkujące potrzebą znacznego wzrostu importu pszenicy, spowodują duże zmiany na światowym rynku handlu pszenicą. To wszystko oraz słabsze zbiory w Rosji i utrzymane tam cła eksportowe na zboża (w tym pogłoski o dalszych ograniczeniach eksportu pszenicy na początku 2022 r.) wpłynęło na to, że obecne ceny pszenicy na rynkach międzynarodowych otrzymały solidne wsparcie.
Pszenica dane globalne mln t |
18/19 | 19/20 | 20/21s. | 21/22 progn. wrzesień |
21/22 progn. październik |
---|---|---|---|---|---|
produkcja | 731,5 | 762,3 | 774,7 | 780,3 | 775,9 |
zużycie | 735,5 | 748,3 | 781,2 | 789,6 | 787,1 |
handel (eksport) | 178,1 | 194,9 | 198,0 | 200,9 | 201,8 |
zapasy końcowe | 280,8 | 294,8 | 288,4 | 283,2 | 277,2 |
źr. USDA 10.2021 r.
UE
Na koniec września KE podniosła prognozę zbiorów pszenicy miękkiej ze 127,2 mln t do 131 mln t, natomiast zbiory pszenicy durum mają wynieść 8 mln t, tj. mają być większe o prawie 0,9 mln t. Na zbliżonym poziomie zbiory w UE przewiduje USDA (łącznie 139,4 mln t).
Zużycie pszenicy
Przewidywane światowe zużycie pszenicy ma wynieść 787,1 mln t. Październikowa prognoza USDA jest o 0,3% niższa (-2,6 mln t) od wrześniowej. Z ważniejszych zmian można odnotować spadek przewidywanego zużycia pszenicy w USA (z 32,3 do 31,6 mln t) oraz wzrost zużycia w Rosji (z 40 do 40,5 mln t).
UE
Na koniec września KE obniżyła prognozę zużycia pszenicy miękkiej w EU do 97 mln t, tj. zmiana o 0,2 mln t w ciągu miesiąca. Realizacja tej prognozy oznaczałaby zwiększenie zużycia o 3,4 mln t w stosunku do poprzedniego sezonu.
Handel pszenicą
Październikowa prognoza światowego handlu pszenicą wzrosła w ciągu miesiąca o 0,9 mln t do poziomu 201,8 mln t, co oznacza wzrost w stosunku do poprzedniego sezonu o 1,9% w przypadku realizacji przewidywań. Nie było zaskoczenia w przypadku dalszej redukcji prognozy eksportu kanadyjskiej pszenicy (zmiana z 17 do 15,5 mln t) oraz wzrostu eksportu pszenicy z UE (zmiana z 35 do 35,5 mln t). Natomiast utrzymanie zeszłomiesięcznej projekcji eksportu dla USA na poziomie 24,5 mln t może być trudniejsze w realizacji. Pośród głównych światowych eksporterów kluczowe role mogą rozgrywać UE, Australia i Ukraina. W przypadku Australii i UE w październiku USDA podniosła przewidywane poziomy eksportu dla obu o 0,5 mln t do poziomów odpowiednio 24,5 mln t i 35,5 mln t.
UE handel pszenicą miękką
Prognoza KE z końca września dotycząca przewidywanego eksportu pszenicy miękkiej z EU pozostała na zeszłomiesięcznym poziomie 30 mln t. W poprzednim sezonie wolumen eksportu został oszacowany na poziomie 27,4 mln t. Od początku sezonu do 17 października eksport pszenicy miękkiej wyniósł 8,7 mln t, tj. był o 2,3 mln t większy niż w analogicznym okresie ubiegłego sezonu oraz na zbliżonym poziomie jak w sezonie 2019/20. Obecnie główne kierunki eksportowe to Algieria (na poziomie 1,2 mln t), Egipt (na poziomie 0,9 mln t) i Korea (na poziomie 0,8 mln t). Rolę lidera eksportowego przejęła Rumunia z wynikiem 3,2 mln t. W dalszej kolejności są Bułgaria (1,5 mln t), Niemcy (1 mln t) oraz Francja i Łotwa (oba po 0,7 mln t).
Zapasy pszenicy
Przewidywane przez USDA w październiku światowe zapasy pszenicy na koniec bieżącego sezonu mają wynieść 277,2 mln t. W ciągu miesiąca prognoza obniżyła się aż o 2,1% (-6 mln t), jednak taki wynik ma swoje źródło również w zmianach szacunków poprzednich bilansów. W październikowej projekcji zapasy końcowe w poprzednim sezonie zostały oszacowane na poziomie 288,4 mln t (zmiana -4,2 mln t), a w sezonie 2019/20 na poziomie prawie 205 mln t (zmiana -2,8 mln t).
UE
Prognoza KE z końca września przewiduje zapasy pszenicy miękkiej na poziomie prawie 13,2 mln t, tj. mają być o 71% większe (prawie 5,5 mln t ) niż na koniec poprzedniego sezonu.
Ceny pszenicy
W połowie października cena kontraktu grudniowego pszenicy na Matif przekroczyła poziom 270 EUR, a już na początku trzeciej dekady października został osiągnięty poziom 280 EUR. Popyt importowy trwa, a ważni światowi eksporterzy – USA, Kanada i Rosja – mają zdecydowanie mniejszy potencjał eksportowy niż w zeszłym sezonie. Ceny pszenicy wspierają wysokie ceny nawozów, co dodatkowo budzi niepokój o przyszłoroczne zbiory, tym bardziej, że USDA przewiduje mniejsze światowe zapasy na koniec bieżącego sezonu – najmniejsze od kilku sezonów.
Polska - sytuacja rynkowa
Zgodnie z przedwynikowym szacunkiem GUS zbiory pszenicy w Polsce w bieżącym roku były na poziomie 12,2 mln t (w 2020 r.: 12,6 mln t), w tym 11,3 mln t odmian pszenicy ozimej (-6% r/r) oraz 0,9 mln t odmian pszenicy jarej (+33% r/r). Powierzchnia zasiewów wyniosła około 2,4 mln ha. Plony były niższe niż w ubiegłym roku. W przypadku pszenicy ozimej średnia krajowa wydajność wyniosła 5,18 t/ha (-4% r/r), natomiast jarej 3,95 t/ha (-5% r/r).
Według danych GUS skup pszenicy po pierwszym kwartale bieżącego sezonu wyniósł 1,8 mln t, tj. był o ponad 11% mniejszy niż w analogicznym okresie poprzedniego sezonu.
Według danych KE eksport pszenicy z Polski poza Unię w okresie od początku obecnego sezonu do połowy października przekroczył 560 tys. t i był o około 13% większy niż w analogicznym okresie poprzedniego sezonu.
Według MRiRW we wrześniu krajowa średnia miesięczna cena netto pszenicy konsumpcyjnej wyniosła 1003 zł/t, tj. była o 258 zł/t (+35%) wyższa niż we wrześniu 2020 r. Wzrosły ceny pszenicy. W krajowych skupach i firmach przetwórczych ceny pszenicy konsumpcyjnej na początku trzeciej dekady października były zwykle w przedziale 1050-1150 zł/t. W portach cena za pszenicę konsumpcyjną z przeznaczeniem na eksport przekroczyła 1200 zł/t w najbliższych dostawach.
Komentarz
Cena pszenicy jakościowej rośnie i osiąga poziomy najwyższe od wielu lat. W najbliższej perspektywie trudno znaleźć czynniki, które byłyby na tyle mocne, aby przeciwdziałać wysokim cenom. W obecnym sezonie Rosja, USA i Kanada znacznie zmniejszą eksport pszenicy, co naturalnie zwiększa zainteresowanie kupnem zboża w Europie, Argentynie i Australii. Jednocześnie zgodnie z październikowymi danymi USDA światowy poziom zapasów pszenicy ma być dużo niższy niż w poprzednim sezonie i będzie to trzeci z kolei spadek zapasów. Paliwem dla wzrostu cen pszenicy są mocno rosnące ceny nawozów – głównie na skutek wysokich cena gazu – co może skutkować pogorszeniem zbiorów zbóż w przyszłym sezonie. Naturalnie rośnie zainteresowanie przebiegiem zasiewów zbóż ozimych na półkuli północnej, a przede wszystkim u dużych producentów pszenicy. Ceny na giełdach będą obecnie bardziej wrażliwe na te doniesienia.
W Polsce od początku września złotówka ponownie traci w stosunku do dolara, co przekłada się na wyższe ceny pszenicy na eksport i jednocześnie wyższe ceny zboża w kraju. Wysokie ceny nawozów budzą obawy o znacznie gorsze zbiory zbóż w przyszły roku. Mocno wzrosły również inne koszty produkcji rolnej, w tym maszyny. Taka sytuacja jedynie umacnia obecny poziom cen pszenicy.
Kontakt
Waldemar Raczkiewicz
Ekspert ekonomiczny
+48 77 401 35 65
waldemar.raczkiewicz@ing.pl
Artur Waraksa
Ekspert ekonomiczny
+48 77 401 35 67
artur.waraksa@ing.pl
Artur Markowski
Dyrektor Regionalny ds. Korporacyjnych
Region Korporacyjny Opole
+48 77 401 35 05
artur.markowski@ing.pl