Produkcja na świecie

Pszenica dane globalne mln t	14/15	15/16	16/17 szac.	17/18 progn grudzień	17/18 progn styczeń
produkcja	728,2	735,3	750,4	755,2	757,0
zużycie	705,2	711,6	739,4	742,1	741,7
handel (eksport)	161,9	172,0	182,3	183,8	182,9
zapasy końcowe	218,0	241,7	252,7	268,4	268,0

Dane wg raportu USDA I 2018 r.

Styczeń był kolejnym miesiącem wzrostu prognozy globalnych zbiorów pszenicy w sezonie 2017/18. W tej projekcji produkcja jest już o ponad 6,5 mln t wyższa niż w ubiegłym sezonie. Na wynik w głównej mierze wpłynęło ostatnie oszacowanie zbiorów pszenicy w Rosji, które według USDA były na poziomie 85 mln t (o 2 mln t wyższe niż w poprzednim miesiącu). USDA dokonał również rewizji sezonu 2016/17, w którym produkcja została skorygowana w dół o prawie 3,2 mln t. Przyczyną tej zmiany było obniżenie przez USDA szacunku produkcji pszenicy w Australii w sezonie 2016/17 z poziomu 33,5 mln t do 30,4 mln t. Obniżona wielkość produkcji nie została potwierdzona przez Australijski Departament Rolnictwa, który w kwartalnej publikacji wydanej w grudniu 2017 r. utrzymał wysokość zbiorów na poziomie 35 mln t, natomiast prognoza na bieżące zbiory wynosi 20,3 mln t. Wysokie zmniejszenie produkcji pszenicy w ubiegłym sezonie, przy niewielkiej korekcie zużycia (obniżenie o 0,3 mln t), spowodowało w konsekwencji skorygowanie w dół zapasów końcowych w ubiegłym sezonie do poziomu 252,7 mln t (poprzednio 255,3 mln t). Niższe zapasy końcowe, będące jednocześnie poziomem otwarcia bieżącego sezonu, skutkowały niższą projekcją zapasów na koniec bieżącego sezonu.

USA

W najnowszych szacowaniach USDA zasiewy pszenicy odmian ozimych w USA są na minimalnie mniejszej powierzchni (13,2 mln ha), niż miało to miejsce w ubiegłym sezonie (-0,3%). Dodać należy, że będzie to rekordowo mała powierzchnia w perspektywie wieloletniej. Analitycy rynku amerykańskiego szacują, że powierzchnia ta może być jeszcze mniejsza. USDA ocenia, że zasiewy pszenicy HRW będą o 2% niższe niż w poprzednim sezonie, natomiast klasy SRW o 4% wyższe. To kolejny spadek powierzchni zasiewów HRW – najważniejszej w USA klasy pszenicy pod względem wielkości produkcji i eksportu. Dodatkowo rośnie ryzyko wpływu niesprzyjających warunków pogodowych na wielkość zbiorów. Pokrywa śnieżna, która chroni rośliny przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, jest obecna jedynie w północnej i północno-zachodniej części kraju. Służby amerykańskie monitorujące suszę glebową oceniają, że na koniec stycznia na około 47% powierzchni zasiewów pszenicy ozimej wpływa utrzymująca się susza. Wskaźnik ten urósł o 3 p.p. od połowy stycznia.

Ukraina

Analitycy rynku ukraińskiego (UkrAgroConsult) prognozują o 2% niższe zbiory zbóż w 2018 r. Na wynik ten ma mieć wpływ przede wszystkim sytuacja na polach obsianych pszenicą. Pomimo wzrostu powierzchni zasiewów pszenicy analitycy przewidują możliwe straty w wydajności na poziomie 5-6% w stosunku do 3-letniej średniej. Obawy budzą nadmierne porosty. Zbiory pszenicy w tym scenariuszu wyniosłyby 25,1 mln t (2017r.: 26,1 mln t).

UE

W Europie zboża ozime są w dobrym stanie. Jednak łagodna i mokra zima powoduje, że zboża nie są w pełni zahartowane i przez to są w większym stopniu narażone na uszkodzenia mrozowe. Wzrasta również ryzyko strat z powodu chorób roślin i szkodników. Analitycy ze Strategie Grains obniżyli prognozy zbiorów pszenicy miękkiej w UE w 2018 r do 141,6 mln t (poprzednia prognoza 142,3 mln t). Czynnikami korekty były rewizje powierzchni zasiewów pszenicy we Francji i Niemczech.

W styczniu KE opublikowała skorygowane szacunki zbiorów pszenicy miękkiej w UE w 2017 r., które po grudniowym wzroście powróciły do poziomu 141,5 mln t. Zbiory pszenicy durum pozostały niezmienione. Po uwzględnieniu zmiany łączna produkcja pszenicy w UE jest obecnie szacowana na poziomie 150,8 mln t (2016/17: 143,5 mln t).

Zużycie

W styczniowym raporcie USDA dotyczącym rynku zbóż globalne zużycie pszenicy w bieżącym sezonie zostało oszacowane na poziomie 741,7 mln t, tj. o 0,06% mniej niż w zeszłomiesięcznej publikacji (2016/17: 739,4 mln t). Największa zmiana zużycia pszenicy dotyczyła rynku rosyjskiego. W tym przypadku USDA podniósł prognozę o 1 mln t,  do poziomu 45 mln t (2016/17: 40 mln t).

W UE poziom zużycia pszenicy miękkiej pozostał na poziomie 116 mln t (szacunki KE styczeń 2018 r.)

Zapasy

Styczeń był kolejnym miesiącem wzrostu prognozy globalnych zapasów końcowych pszenicy w bieżącym sezonie. Po zmianie USDA szacuje, że będą na poziomie 268 mln t. Realizacja tej prognozy oznaczałaby wzrost zapasów o 6% (+15,3 mln t) w relacji r/r. W ciągu trzech miesięcy prognozy USDA dotyczące światowych zapasów wzrosły o prawie 10 mln t. Korekta USDA dotycząca wysokiego zmniejszenia produkcji pszenicy w ubiegłym sezonie, przy niewielkiej korekcie zużycia (obniżenie o 0,3 mln t), spowodowała w konsekwencji skorygowanie w dół zapasów końcowych w ubiegłym sezonie do poziomu 252,7 mln t (poprzednio 255,3 mln t). Niższe zapasy końcowe, będące jednocześnie poziomem otwarcia zapasów w bieżącym sezonie, skutkowały niższą projekcją zapasów na koniec sezonu 2017/18.

Publikacja styczniowej prognozy negatywnie wpłynęła na ceny kontraktów pszenicy na giełdach towarowych. Pośród trzech największych eksporterów pszenicy USDA skorygował w górę zapasy na koniec sezonu w UE (zmiana z 12 do 12,6 mln t) i USA (zmiana z 26,1 do 26,9 mln t), natomiast mniejsze zapasy w stosunku do prognozy z grudnia oczekiwane są w Rosji (zmiana z 16,8 do 16,3 mln t). W przypadku Rosji źródłem spadku prognozowanych zapasów jest wyższy eksport, powyżej wcześniejszych oczekiwań.

Ceny

W styczniu do czasu publikacji miesięcznego raportu USDA notowania marcowego kontraktu pszenicy minimalnie rosły wraz z rosnącymi obawami o zwiększające się ryzyko o zasiewy ozime w USA. Propodażowy raport negatywnie wpłynął na notowania kontraktów pszenicy zarówno na giełdach amerykańskich jak i na giełdzie paryskiej. Przez kilka następnych dni notowania obniżały się. Na giełdzie MATIF najniższe notowanie kontraktu marcowego w styczniu w trakcie sesji wyniosło 154 EUR. W kolejnych dniach wzrastające ryzyko stanów ozimin w USA wspierało wzrost notowań kontraktów na giełdzie CBOT. W ostatnim tygodniu stycznia dynamika wzrostów była bardzo wysoka. Na MATIF ceny również wróciły do wzrostów, jednak ich dynamikę hamował osłabiający się dolar w stosunku do euro. W ostatnim tygodniu najwyższe notowanie kontraktu marcowego wyniosło 160,75 EUR na zamknięciu notowań 30 stycznia.

UE jest pod dużą presją cen oferowanych przez Rosję oraz osłabiającego się amerykańskiego dolara do euro. To powoduje dużo słabsze wyniki eksportowe unijnych dostawców pszenicy. Europejscy eksporterzy szukają rynków, na których ziarno jest najtańsze. Skutkuje to wzrostem eksportu na rynki trzecie z Rumunii, Litwy i Łotwy, a rola Niemiec i Polski znacznie się zmniejszyłą. Wzrost notowań rubla do dolara wpłynął również na podwyższenie cen eksportowych z Rosji do 196 USD/t. Dla UE wzrost ten „konsumuje” wzmacniająca się relacja EUR/USD.

Polska sytuacja rynkowa

W pierwszej połowie bieżącego sezonu skup pszenicy (skup meldunkowy) wyniósł 4,3 mln t i był wyższy o 0,47 mln t (+12%) niż w analogicznym okresie ubiegłego sezonu. W grudniu 2017 r. skup wyhamował i był o 31% niższy niż w grudniu 2016 r.

W dalszym ciągu eksport pszenicy z Polski utrzymuje się na niskim poziomie. Wstępne dane MRiRW wskazują, że po pięciu miesiącach jest on o połowę niższy niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. W analizowanym okresie import pszenicy jest o 15% niższy. Saldo wolumenowe jest dodatnie i wynosi 0,6 mln t, jednak w tym samym okresie ubiegłego roku saldo wynosiło prawie 1,5 mln t. Aktywizacji eksportu przeszkadza wzmacniający się polski złoty. Ceny pszenicy oferowane w polskich portach nie powodują dużego zainteresowania ze strony producentów.

Mimo niskich zapasów początkowych w bieżącym sezonie, zbiory wyższe o ok. 0,8 mln t w stosunku do ubiegłego roku oraz słabe wyniki eksportowe (saldo gorsze o ok. 0,9 mln t  w relacji r/r) oznaczają, że w magazynach producentów utrzymują się jeszcze spore zapasy ziarna. Przed rozpoczęciem wiosennych prac polowych, łączących się ze wzrostem zapotrzebowania na ich finansowanie, odczuwalna będzie duża presja na ceny pszenicy w przypadku kumulacji ofert sprzedaży pszenicy.

Średnia krajowa cena pszenicy konsumpcyjnej wyniosła w grudniu 682 zł/t i była o 3% wyższa od średniej ceny z grudnia 2016 r. KOWR prognozuje średnią krajową cenę pszenicy konsumpcyjnej w marcu w zakresie 700-730 zł/t, natomiast w czerwcu 710-760 zł/t.