8 listopada 2019
Dobry biznes plan pozwoli Ci określić kierunki rozwoju firmy, wskaże możliwości i ryzyka. Zobacz, co powinno się w nim znaleźć.
Z tego artykułu dowiesz się:
Zakładasz firmę: jak zrobić dobry biznesplan?
Elementy dobrego biznesplanu
Są stałe - niezależnie od profilu działalności, którą zamierzasz prowadzić.
- Wprowadzenie/synteza
Krótki opis Twojego pomysłu na biznes, ze wskazaniem na cechę, która będzie Cię wyróżniać na rynku. Zastanów się nad tym punktem na końcu, po wypełnieniu pozostałych elementów biznesplanu. - Opis firmy
Określ cele i wartości, sposoby funkcjonowania przedsiębiorstwa. Jaka jest misja Twojej firmy? Myśl o celach w niedalekiej ale i odległej przyszłości. To także dobre miejsce na opis posiadanych zasobów i doświadczeń, struktury organizacyjnej (wraz z rozpiską na konkretne osoby przypisane do głównych stanowisk). - Opis produktu lub usługi
Co chcesz sprzedawać, jaki będzie cykl życia lub plan rozwoju Twojego produktu lub usługi? Porównaj swoją ofertę z konkurencją i wskaż to, co Cię wyróżnia. Jeśli posiadasz atesty, wyniki badań przedmiotu swojej działalności, patenty - to także jest miejsce na wspomnienie o nich. - Charakterystyka inwestycji
Tutaj powinna znaleźć się wycena wraz z listą potencjalnych dostawców i wykonawców, a także harmonogram finansowania i jego potencjalne źródła. Dobrze też wskazać, jaki udział w finansowaniu inwestycji mają nasze środki własne. - Analiza rynku
Do jakich klientów kierujesz swój produkt lub usługę - za ile, w jakiej ilości. Czy masz silną konkurencją na rynku, czy zapełniasz niszę? Czy otoczenie - np. polityczne, warunki gospodarcze - są sprzyjające rozwojowi Twojej firmy? Wskaż swoją konkurencję i przewidywany udział w rynku Twojego biznesu, opisz trendy rozwoju firmy. - Analiza SWOT
Pomaga określić, w którym miejscu na rynku będzie plasować się nasza firma i jaką strategię wejścia na rynek i rozwoju powinniśmy przyjąć dla przedsiębiorstwa. Określa mocne strony (Strengths), słabe strony (Weaknesses), szanse (Opportunities) i zagrożenia (Threats). - Strategia
Stworzona na bazie analizy SWOT podpowie, w jaki sposób powinno funkcjonować na rynku nasze przedsiębiorstwo. - Plan finansowy przedsięwzięcia
Dla potencjalnych inwestorów to najważniejszy punkt Twojego biznesplanu, musisz więc ich przekonać, że Twój pomysł się opłaci. Przygotuj prognozę finansową (np. na 5 lat), gdzie zawrzesz rachunek zysków i strat, bilans, rachunek przepływu gotówki i dodatkowe źródła finansowania (np. kredyty, dotacje). Plan powinien też uwzględnić okres, w którym wyczerpią się te dodatkowe źródła finansowania lub skończysz spłacać zaciągnięte zobowiązania kredytowe. - Kontrola działalności
W jaki sposób chcesz sprawdzać jakość działań firmy? Wyróżnij narzędzia monitorowania jakości i częstotliwość, z jaką będą podejmowane takie działania kontrolne. W jaki sposób chcesz monitorować sprzedaż, wydatki na reklamę, koszty prowadzenia firmy? - Załączniki
Które potwierdzą zawarte w biznesplanie informacje, np. potwierdzenie kompetencji kluczowych osób w firmie, niezbędne pozwolenia na prowadzenie działalności, plany techniczne dotyczące sposobu produkcji, analizy rynku, itd.
Dobrze skonsultować swój biznesplan z księgowym lub bardziej doświadczonym przedsiębiorcą. Na stronach rządowych znajdziesz też przykłady dobrych planów biznesowych oraz dodatkowe materiały pomocnicze.
Analiza SWOT - do czego się przyda?
To podstawowe narzędzie do tworzenia biznesplanu. SWOT to skrót od angielskich wyrazów: Strenghts (mocne strony), Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse) oraz Threats (zagrożenia). Analiza pomaga uporządkować informacje na temat biznesu, stworzyć strategię rynkową dla firmy i przewidzieć problemy lub wyzwania, z którymi firma może się mierzyć.
Analiza SWOT jest często wymaganym dokumentem - np. w procesie ubiegania się o kredyt lub przy wsparciu instytucji venture capital.
Jak zrobić prostą analizę SWOT?
- Wypisz mocne i słabe strony swojego pomysłu - w podziale na czynniki zewnętrzne i wewnetrzne (najlepiej zrób to w tabelce)
- Mocne strony to czynniki, które mogą wpłynąć na sukces Twojego biznesu i dać Ci konkurencyjną przewagę, np. innowacyjna technologia, doświadczenie, kontakty biznesowe, atrakcyjna cena produktu lub usługi, itd.
- Słabe strony to przeciwnie - rzeczy, które czynią Twój biznes mniej konkurencyjnym lub hamują rozwój firmy, np. wysokie koszty utrzymania biznesu, kosztowny łańcuch dostaw, niewykwalifikowany personel, itd.
- Szanse to okoliczności, które sprzyjają rozwojowi Twojej firmy, np. dobra koniunktura, moda na oferowane przez Ciebie towary, nisza rynkowa, itd.
- Zagrożenia to zewnętrzne czynniki, które mogą zaszkodzić Twojej firmie - silna konkurencja, wymagane akredytacje, wahania cen surowców, niespokojna sytuacja polityczna w kraju, itd.
- Do wypisanych czynników dobierz wagi. Przydziel udziały procentowe do czynników w każdej kategorii, tak żeby suma w danej kategorii dała 1.
- Poszukaj powiązań między czynnikami z różnych kategorii, np. czy jakieś zagrożenie wzmacnia jeszcze słabą stronę Twojego przedsięwzięcia?
- Dobierz odpowiednią strategię funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Jak może funkcjonować przedsiębiorstwo? Zgodnie ze strategią
Strategia to sposób wytwarzania towaru lub świadczenia usługi przez Twoją firmę. Co będzie Ci potrzebne?
- Określ zasoby - siedzibę, technologię, zespół pracowników.
- Zastanów się nad środkami dystrybucji i działaniami po sprzedaży - np. polityką zwrotów i reklamacji.
- Pomyśl, w jaki sposób chcesz mówić o swoim produkcie lub usłudze potencjalnym klientom. Tutaj przydatna może być marketingowa reguła 4P: product (produkt), price (cena), promotion (promocja) i place (dystrybucja).
Rodzaje strategii
W zależności od liczby interakcji i ich mocy, możesz wybrać jedną z 4 strategii:
- Strategia agresywna
Rozważ ją, jeśli mocne strony biznesu a także silnie powiązane z nim szanse w otoczeniu wyróżniają się w Twojej analizie SWOT. To strategia wykorzystująca oba czynniki, nastawiona na silną ekspansję (w tym przejmowanie przedsiębiorstw o podobnym profilu działalności). - Strategia konserwatywna
Jeśli zewnętrznych zagrożeń jest sporo, ale mocne strony Twojego biznesu pomogą przeczekać trudny czas. Rozwój w tych warunkach może być trudny i często taka strategia idzie w parze np. z redukcją kosztów czy ulepszaniem najlepszych produktów. - Strategia konkurencyjna
Jeśli w Twojej analizie słabe strony przedsiębiorstwa przeważają nad mocnymi, ale otoczenie jest sprzyjające dla rozwoju firmy - możesz utrzymać stabilną pozycję. W takim wypadku skup się na pozbyciu się słabych stron i poszerzeniem tych mocnych. W sprzyjającym środowisku powinno być o to łatwiej. Możemy skupić się na ulepszaniu naszych produktów, poprawie sposobu produkcji lub łańcucha dystrybucji, redukcji kosztów, itd. - Strategia defensywna
W Twojej analizie przeważają słabe strony i zewnętrzne zagrożenia? Cóż, musisz przetrwać. Możesz wciąż redukować koszty, wstrzymać inwestowanie w nowe produkty lub usługi lub stopniowo wycofać się z rynku.
Plan finansowy na start działalności
To niezbędny element dobrego biznesplanu. Przedstawia harmonogram wydatków i dochodów związanych z realizowanym przedsięwzięciem i podsumowuje przewidywane przychody i koszty działalności firmy. Zawartość planu będzie różna, w zależności od tego, czy powstał on przy okazji założenia firmy, starania się o kredyt lub o dofinansowanie unijne.
Plan finansowy pomaga oszacować, czy biznes będzie opłacalny, kiedy można spodziewać się zysków i jakie kwoty będą potrzebne do funkcjonowania i rozwoju firmy. Plan finansowy powinien być osadzony w czasie - wydatki i wpływy muszą być rozpisane na okresy czasu, np. kwartały.
Plan finansowy powinien zawierać budżet (koszty i przychody, formy finansowania), rachunek zysków i strat oraz zestawienie przepływów pieniężnych. Do stworzenia planu finansowego posłużą Ci dane z wcześniejszych części biznesplanu, np. dotyczących planowanych nakładów na inwestycje, skali sprzedaży, ceny produktów/usług.
Masz już pomysł na własną działalność gospodarczą?
Profesjonalne wsparcie przy zakładaniu firmy
Jeśli potrzebujesz więcej informacji na temat prowadzenia własnej działalności gospodarczej - skorzystaj z profesjonalnego doradztwa, które oferują niektóre instytucje.
Gdzie szukać wsparcia?
- Wojewódzkie Urzędy Pracy
Działają przy nich jednostki Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej. Znajdziesz tam bezpłatne porady zawodowe i kalendarz dostępnych szkoleń. - Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
Akademia PARP organizuje darmowe, multimedialne szkolenia z podstaw prawa podatkowego, marketingu, zamówień publicznych i innych ważnych obszarów dla początkującego przedsiębiorcy. - Baza Usług Rozwojowych
Znajdziesz tu oferty szkoleń, studiów podyplomowych, kursów zawodowych, doradztwa, e-learningu oraz innych usług. Możesz je filtrować ze względu na tematykę, miejsce, okres trwania, typ (np. e-learning) lub cenę. Administratorem portalu jest wspomniana już Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. - Erasmus dla Młodych Przedsiębiorców
Dopiero zaczynasz prowadzenie własnej firmy, ale chcesz zdobyć doświadczenie w zagranicznie firmie? Erasmus dla Młodych Przedsiębiorców to program Komisji Europejskiej umożliwiający wymianę doświadczeń między początkującymi i doświadczonymi przedsiębiorcami z krajów Unii, ułatwiający dostęp do nowych rynków oraz potencjalnych partnerów handlowych. - Polski Fundusz Rozwoju
Tutaj też znajdziesz wsparcie.
Tekst powstał w oparciu o materiały z serwisu informacyjno-usługowego dla przedsiębiorców www.biznes.gov.pl przy Ministerstwie Rozwoju.