Wskaźniki referencyjne

Od kilku lat trwa reforma wskaźników referencyjnych stopy procentowej, takich jak WIBID, WIBOR, EURIBOR czy LIBOR. W Unii Europejskiej jej ramy prawne wyznacza Rozporządzenie BMR z 2016 r., mające zwiększyć wiarygodność i bezpieczeństwo oraz usprawnić metody wyznaczania stawek. W efekcie, część wskaźników dostosowano do nowych wymogów (np. WIBID, WIBOR, EURIBOR), a inne zostały zlikwidowane lub zastąpione (LIBOR CHF zastąpiono stawkami SARON). Powstają też nowe wskaźniki referencyjne, jako tzw. wskaźniki wolne od ryzyk (ang. RFR - risk free rate). Takimi wskaźnikami są SARON, SOFR, WIRON czy POLSTR. Banki, przygotowując się na podobne zmiany, wprowadzają do umów tzw. klauzule awaryjne określające zasady postępowania w razie zmian związanych ze wskaźnikami referencyjnymi. W Polsce, kluczowymi stopami pozostają WIBID oraz WIBOR, a także nowo powstałe wskaźniki, takie jak WIRON czy POLSTR. 

Narodowa Grupa Robocza ds. reformy wskaźników referencyjnych prowadzi prace nad wdrożeniem zamiennika dla stawki WIBOR zgodnie z zasadami określonymi w Rozporządzeniu BMR oraz w oparciu o najlepsze praktyki stosowane na rozwiniętych europejskich rynkach finansowych, na których przeprowadzone zostały analogiczne zmiany. Prace NGR są prowadzone w oparciu o przyjętą Mapę Drogową reformy. 

Powstanie NGR zostało zainicjowane przez Komisję Nadzoru Finansowego i w jej skład wchodzą reprezentanci m.in.: Ministerstwa Finansów, Narodowego Banku Polskiego, Komisji Nadzoru Finansowego, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, Polskiego Funduszu Rozwoju S.A., GPW Benchmark S.A. oraz kluczowe podmioty krajowego rynku finansowego, których działalność jest w istotny sposób związana z obszarem wskaźników referencyjnych. Prace NGR są nadzorowane i koordynowane przez Komitet Sterujący. 

W wyniku dotychczasowych prac, Komitet Sterujący podjął decyzję o wyborze POLSTR jako docelowego wskaźnika referencyjnego stopy procentowej, który ma zastąpić wskaźnik referencyjny WIBOR w sytuacji zaprzestania jego opracowywania. 

Planowane zastąpienie wskaźnika WIBOR nowym wskaźnikiem POLSTR wpisuje się w globalny kierunek rozwoju, w którym preferowane są stopy referencyjne oparte na jednodniowych transakcjach (tzw. wskaźniki wolne od ryzyka, ang. RFR – risk free rate). Trend ten został zainicjowany Rozporządzeniem BMR, przyjętym w 2016 r. przez Parlament Europejski i Radę UE. 

POLSTR ma w przyszłości stać się wskaźnikiem referencyjnym stosowanym w produktach kredytowych oferowanych przez banki oraz w istniejących już umowach kredytowych - zastąpienie WIBOR-u nastąpi na podstawie postanowień zawartych w danej umowie lub w wyniku Rozporządzenia Ministra Finansów wskazującego właściwy zamiennik.