Sytuacja w UE
Produkcja mleka. Maj to miesiąc, w którym mleka krowiego w UE produkuje się najwęcej, w bieżącym roku produkcja osiągnęła 13,5 mln t, o 0,7% powyżej poziomu z maja ubiegłego roku. Od początku roku skupiono 62,8 mln t, o 1,0% powyżej poziomu ubiegłorocznego. Niemcy, największy producent mleka w UE, osiągnęły narastająco od początku roku do maja skup w wysokości 13,9 mln t, zwiększając produkcję o 0,3% r/r. Francja, druga pod względem wolumenu, wzrosła o 1,1% r/r, osiągając 10,4 mln t. Polska produkcja w tym okresie osiągnęła poziom 5,8 mln l, większy o 4,8% w relacji rocznej.
Produkcja wybranych produktów mleczarskich.
Produkcja sera w UE w I-V 2024 r. rośnie, z wolumenem 4 048 tys. jest o 3,9% powyżej poziomu ubiegłorocznego. Najwięksi producenci ponownie zwiększyli produkcję, Niemcy do 1072 tys. t (+5% r/r), Francja do 745 tys. t (+2% r/r), a Włochy do 504 tys. t (+1% r/r). Polska będąca czwartym producentem sera w UE, wyprodukowała 443 tys. t, o 8% więcej niż w ubiegłym roku.
Po pięciu miesiącach 2024 r. produkcja masła w UE osiągnęła 922 tys. t, spadając o 2% w relacji rocznej. Trzej najwięksi producenci masła w UE zaliczyli spadki produkcji, Niemcy do 219 tys. t (-1% r/r), Francja do 182 tys. t (-2% r/r), a Polska do 113 tys. t (-4% r/r).
Produkcja otłuszczonego mleka w proszku w UE, po pięciu miesiącach 2024 r. także spadła, o 2,5% poniżej poziomu z analogicznego okresu ubiegłego roku, osiągając wolumen 578 tys. t. Francja odpowiedzialna za produkcję 29% OMP w analizowanym okresie, zmniejszyła ją do 169 tys. t, o 1% w relacji rocznej. Wolumenowo, największy wzrost produkcji odnotowano w Polsce: w okresie I-V 2024 r. wyprodukowano 78 tys. t (+4% r/r).
Handel. Po pierwszych czterech miesiącach 2024 r. eksport sera z krajów UE wzrósł do 437 tys. t (+2% r/r), eksport pozostałych z analizowanych produktów spadł, najwięcej OMP, do 263 tys. t (-5% r/r). Wolumen wyeksportowanego poza UE masła obniżył się do 80 tys. t (-3% r/r), a PMP do 77 tys. t (-3% r/r).
Import w I-IV 2024 r. kształtował się na następujących poziomach: masło 3,8 tys. t (-73% r/r), ser 63,9 tys. t (+12% r/r), OMP 12,4 tys. t (+31% r/r), PMP 6,8 tys. t (+13% r/r).
Ceny. Szacowana średnia unijna cena mleka surowego w skupie w czerwcu 2024 r., zgodnie z danymi KE, wzrosła do 46,10 EUR/100 kg, o 0,3% w porównaniu do poprzedniego miesiąca, natomiast w relacji do czerwca 2023 r. cena ta jest wyższa o 4,1%.
21 lipca 2024 r. ceny produktów mleczarskich na rynku wewnętrznym UE kształtowały się na następujących poziomach: masło 654 EUR/100 kg (+44% r/r), OMP 235 EUR/100 kg (+4% r/r), PMP 380 EUR/100 kg (+11% r/r), ser cheddar 389 EUR/100 kg (+3% r/r), ser gouda 438 EUR/100 kg (+5% r/r), serwatka w proszku 80 EUR/100 kg (+21% r/r).
Rynek mleka w Polsce
Produkcja mleka. W czerwcu 2024 r. skup mleka w Polsce osiągnął 1 097 mln l (biuletyn GUS), zwiększając się o 2,1% w relacji rocznej. Od początku roku, skup mleka wyniósł 6 709 mln l, to wzrost o 4,8% powyżej poziomu z analogicznego okresu ubiegłego roku.
Ceny. W czerwcu 2024 r., szóstym miesiącu z kolei, nastąpił spadek cen mleka w skupie w Polsce. Według danych z biuletynu GUS, cena wyniosła 195,04 zł/hl, to spadek o 0,9% w porównaniu do maja 2024 r., a od początku roku cena obniżyła się o 5,8%. W zestawieniu z czerwcem 2023 r., cena jednak jest o 0,8% wyższa.
Produkcja masła. Produkcja masła w Polsce w czerwcu 2024 r., według biuletynu GUS, osiągnęła poziom 19,3 tys. t, o 6,3% poniżej produkcji z czerwca ubiegłego roku. W pierwszym półroczu 2024 r. wyprodukowano w Polsce 133 tys. t masła, o 4,3% mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku.
Handel. Według wstępnych danych opublikowanymi w biuletynie MRiRW, eksport produktów mleczarskich z Polski w okresie styczeń-maj 2024 r. osiągnął wartość 5 513 mln PLN, mniej o 11% w relacji do analogicznego okresu 2023 r. Import w tym okresie miał wartość 2 686 mln PLN, tj. był mniejszy o 3% r/r. Saldo handlowe Polski jest dodatnie, ale o 17% niższe w relacji rocznej.
Komentarz. Zauważalne w ostatnich latach tendencje w krajach UE wskazują na zmniejszanie się liczby krów mlecznych przy wsparciu produkcji mleka przez zwiększenie wydajności. Ze sporządzonego przez GUS opracowania Zwierzęta gospodarskie w 2023 roku wynika jednak, że liczba krów mlecznych w Polsce w grudniu 2023 r. to 2 243 tys. szt., o 206 tys. szt. więcej niż w ubiegłym roku (+10% r/r). Najliczniejsze stada zlokalizowane były w województwach mazowieckim oraz podlaskim, łącznie stanowiły one 41% pogłowia bydła mlecznego w Polsce. W województwie mazowieckim w okresie badania utrzymywano 475 tys. szt., to wzrost o 37 tys. szt. powyżej poziomu ubiegłorocznego (+9% r/r). Większy przyrost zanotowano w przypadku stad na Podlasiu, wzrost o 49 tys. szt. w relacji rocznej pozwolił na osiągniecie pogłowia w liczbie 447 tys. szt. (+12% r/r).