Wstęp
Najbliższy kontrakt na rzepak na Euronext/Matif przez większość sierpnia cechował się dużą zmiennością. Na początku miesiąca stracił niemal 30€, ale korekty w kolejnych tygodniach i ożywienie pod koniec sierpnia pozwoliły odrobić większość strat i zamknęły miesiąc na niewielki minusie. Przyszłoroczne kontrakty (luty i maj) straciły nieco więcej, niespełna 2%. W stosunku do analogicznych kontraktów sprzed roku, notowania listopadowe są na nieznacznym plusie, w przeciwieństwie do dwóch kolejnych (zob. tab.).
| MATIF notowania kontraktów (w EUR/t) |
Rzepak | ||
|---|---|---|---|
| listopad'24 | luty'25 |
maj'25 | |
| 29.08.24 | 469,75 | 471,00 | 470,75 |
| 29.07.24 | 476,50 | 480,00 | 479,25 |
| zmiana m/m | -1,4% | -1,9% | -1,8% |
| listopad'23 | luty'24 | maj'24 | |
| 29.08.23 | 464,5 | 477,00 | 483,50 |
| zmiana r/r | 1,0% | -1,3% | -2,6% |
Produkcja
| Rzepak dane globalne |
|
|
|
|
Zmiana |
Zmiana |
|---|---|---|---|---|---|---|
| powierzchnia (mln ha) | 41,95 | 43,05 | 42,21 | 42,67 | 1,0% | -0,9% |
| plon (t/ha) | 2,12 | 2,06 | 2,08 | 2,08 | 0,0% | 1,0% |
| produkcja | 88,75 | 88,77 | 87,88 | 88,83 | 1,1% | 0,1% |
| zużycie | 85,36 | 88,22 | 88,17 | 88,68 | 0,6% | 0,5% |
| eksport | 19,55 | 17,60 | 17,29 | 17,48 | 1,1% | -0,7% |
| zapasy końcowe | 8,48 | 8,46 | 7,76 | 7,98 | 2,8% | -5,7% |
Źródło: USDA
Świat: W sierpniu, USDA (Departament Rolnictwa USA) nieznacznie podwyższył w ostatniej aktualizacji szacunki areału i zbiorów. Zwiększenie tej ostatniej kategorii pozwoliło minimalnie przekroczyć ubiegłoroczny wolumen. Było to możliwe dzięki wyższej wydajności, ponieważ powierzchnia pozostaje niższa niż przed rokiem.
Zapasy i zużycie
Także w sierpniu USDA podwyższyła szacunki dotyczące wolumen prognozowanych zapasów końcowych na sezon 2024/25. Obecnie określany jest na niemal 8 mln t (wzrost o 2,8% w stosunku do danych lipcowych). W dalszym ciągu wartość jest niższa niż przed rokiem. Największy wolumen jest skupiony w trzech miejscach – Chinach, Kanadzie i Unii Europejskiej. Dwa ostatnie obszary odnotowały obniżki w stosunku do ubiegłego sezonu 2023/24 co rzutowało na ogólny poziom zapasów końcowych.
Według sierpniowego raportu wzrosły szacunki dotyczące konsumpcji rzepaku. Wartość bliska 88,7 mln t jest o 0,8% wyższa niż w lipcowych danych. To nieznacznie więcej w stosunku do ubiegłego okresu 2023/24. Największym zużyciem bez zmian wyróżnia się Unia Europejska (24,75 mln t).
Handel
Świat: Globalny eksport odbudowuje się. W sierpniowych danych USDA prognozuje, że w okresie 2024/25 światowe wysyłki rzepaku wyniosą 17,5 mln t. To nieznacznie powyżej 1% więcej m/m, ale z kolei nieco poniżej wolumenu z sezonu 2023/24. Największym dostawcą jest Kanada z wartością 7,45 mln t (8% więcej r/r).
UE: Początek sezonu 2024/25 w imporcie rzepaku do krajów UE niż wyróżnił się większą dynamiką przed rokiem. W pierwszych tygodniach wyniósł blisko 493 tys. t (+39% r/r). Większość pochodziła z Australii (59%). Eksport na tym etapie sezonu jest nieduży (40 tys. t) i ponad połowę niższy niż przed rokiem.
Polska: W pierwszym półroczu 2024 r. według wstępnych danych MRiRW wyeksportowano z Polski prawie 186 tys. t rzepaku. To o ponad 1/3 mniej niż przed rokiem. Największym odbiorcą były Niemcy (94%). Import w analizowanym okresie przekroczył 159 tys. t i był o 15% niższy r/r. Głównym dostawcą na polski rynek były Czechy (62%).
Ceny
Przełom czerwca i lipca to znaczące umocnienia sierpniowego kontraktu zakończone osiągnieciem maksimum 508,25 €. W kolejnych dniach doszło jednak do korekty, w której notowania straciły 40 €. W drugiej części lipca schemat się powtórzył, jednak bariera 500 € nie została przekroczona.
Kontrakt listopadowy na Euronext/Matif rozpoczął miesiąc od dużej korekty. Spadek w pierwszym tygodniu sierpnia sięgnął 30 €. Kolejne dni przyniosły stabilizację i wahania głównie w granicach 460-450 €. Dopiero w ostatnim tygodniu miesiąca doszło do zmiany i trendu i umocnień.
Ceny w Polsce
W tygodniu kończącym się 18 sierpnia 2024 r. średnie stawki za rzepak wyniosły 2081 zł/t zgodnie z danymi MRiRW. W porównaniu z wcześniejszym tygodniem jest to wzrost o 37 zł. W stosunku do zeszłego roku bieżące ceny są o blisko 2% wyższe.
Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego opublikował stawki oferowane przez punkty skupowe na terenie województwa dolnośląskiego. Za tonę rzepaku w drugiej połowie sierpnia 2024 r. oferowano od 1850 do 2000 zł. Średnia stawka ukształtowała się na poziomie 1911 zł/t. To 108 zł mniej niż w czerwcu (-5% m/m).
W lipcu średnie stawki oferowane przez skupy za nasiona rzepaku wzrosły kolejny miesiąc z rzędu. Przeciętna cena płacona dostawcom przez podmioty dokonujące zakupu wyniosła w zeszłym miesiącu 2030 zł/t. To 25 zł więcej niż w czerwcu 2024 r. W stosunku do lipca 2023 r. różnica wynosi 0,5% (11 zł).
Aktualna sytuacja i przewidywania
Koniec sierpnia przyniósł ożywienie. Odbicie na rynku soi w USA i wyższe notowania ropy naftowej pozwoliły umocnić się cenom rzepaku na Euronext/Matif. Jednak w dalszym ciągu duży wolumen zapasów soi będzie ciążył na cenach oleistych. Dane dotyczące produkcji w UE są słabsze niż przed rokiem. Najnowszy raport agencji monitorującej stan upraw w UE (MARS) wskazuje na czwartą z rzędu miesięczną obniżkę wydajności rzepaku do 3,07 t/ha. To mniej niż wynosi pięcioletnia średnia (3,17 t/ha). Także w Polsce w większości uzyskiwany plon był niższy niż w ubiegłym roku.