Wstęp
Miesiąc rozpoczął się od głębokiej korekty, w której rzepak na Euronext/Matif stracił ponad 60 EUR w ciągu dwóch tygodni. Zaczęło się od narzucenia 100% ceł na kanadyjskie produkty oparte o rzepak (olej, makuch) przez Chiny (w praktyce całkowite zatrzymanie importu). Druga część marca przyniosła sukcesywne odrabianie strat. Na początku kwietnia najbliższy kontrakt (maj) był niespełna 2% tańszy niż przed miesiącem. Powiększyła się z kolei różnica między ostatnimi notowaniami na stare zbiory i dwoma kolejnymi na nową produkcję. Jednak w dalszym ciągu najbliższe kontrakty pozostają droższe niż analogiczne sprzed roku (zob. tab.).
| MATIF notowania kontraktów (w EUR/t) |
Rzepak | ||
|---|---|---|---|
| maj'25 | sierpień'25 |
listopad'25 | |
| 03.04.25 | 517,25 | 480,75 | 482,75 |
| 3.03.25 | 527,25 | 498,50 | 500,50 |
| zmiana m/m | -1,9% | -3,6% | -3,5% |
| maj'24 | sierpień'24 | listopad'24 | |
| 3.04.24 | 440,25 | 453,75 | 458,50 |
| zmiana r/r | 17,5% | 6,0% | 5,3% |
Produkcja
| Rzepak dane globalne |
|
|
|
|
Zmiana |
Zmiana |
|---|---|---|---|---|---|---|
| powierzchnia (mln ha) | 42,44 | 42,90 | 42,34 | 42,40 | 0,1% | -1,2% |
| plon (t/ha) | 2,12 | 2,08 | 2,02 | 2,02 | 0,0% | -2,9% |
| produkcja | 89,86 | 89,39 | 85,31 | 85,69 | 0,4% | -4,1% |
| zużycie | 86,38 | 88,81 | 88,18 | 87,22 | -1,1% | -1,8% |
| eksport | 19,83 | 18,68 | 16,91 | 17,25 | 2,0% | -7,7% |
| zapasy końcowe | 10,84 | 10,83 | 7,60 | 9,08 | 19,5% | -16,2% |
Źródło: USDA
Świat: Marcowa aktualizacja danych w raporcie USDA (Departament Rolnictwa USA) nie wniosła zmian dla globalnego bilansu rzepaku. Produkcja nieznacznie wzrosła (0,4% m/m), ale w dalszym ciągu pozostaje poniżej poziomu z sezonu 2023/24. Podwyżka zbiorów widoczna jest dla Australii (6,1%) i Ukrainy (o 1%).
Zapasy i zużycie
Prognoza zapasów końcowych po sezonie 2024/25 ponownie wzrosła. Według USDA w marcowym raporcie, wolumen przekroczył 9 mln t. To blisko 20% więcej niż w poprzednich szacunkach. Miesięczne zmiany objęły wszystkich trzech największych posiadaczy – Chiny (3,3 do 4,0 mln t), Kanady (1,7 do 1,9 mln t) i Unii Europejskiej (z 1,0 do 1,4 mln t). Jednak w dalszym ciągu aktualna wartość jest niższa niż przed rokiem (-16,2%).
Korekta wolumenu konsumpcji rzepaku przez USDA zmniejszyła nieznacznie wolumen. W marcu jest on oceniany na 87,22 mln t. To niewiele ponad 1% mniej niż w poprzedniej prognozie i blisko 2% poniżej ubiegłorocznego poziomu. Redukcja w stosunku do zeszłego roku wyniki głównie z obniżki w Chinach (20,7 mln t vs. 19,6 mln t) i Unii Europejskiej (24,1 vs 25,1 mln t).
Handel
Świat: Marcowa aktualizacja szacunków obrotów handlowych w sezonie 2024/25 charakteryzowała się niewielką podwyżką wolumenu. Eksport przekroczył 17 mln t i był o 2% wyższy niż w danych z lutego. Z kolei w porównaniu do sezonu 2023/24 wartość jest niższa o niespełna 8%.
UE: Sezon 2024/25 w imporcie rzepaku do krajów UE wyróżniła się większą dynamiką niż przed rokiem. W pierwszych 38 tygodniach dostawy przekroczyły 4,8 mln t (+13,3% r/r) i jego dynamika rosła w ostatnich tygodniach. Większość pochodziła z Ukrainy (48%), umacniała się pozycja Australii (36%). Eksport na tym etapie sezonu wynosi blisko 286 tys. t i jest 36% niższy niż przed rokiem (niemal wszystko kierowane jest do Wielkiej Brytanii).
Polska: W pierwszym miesiącu 2025 r. według wstępnych danych MRiRW wyeksportowano z Polski ponad 7 tys. t rzepaku. To 86% mniej niż przed rokiem. Największym odbiorcą były Niemcy (87%). Import w analizowanym okresie zbliżył się do 29 tys. t i był o 81% wyższy r/r. Głównymi dostawcami na polski rynek były Niemcy i Czesi (po 32%).
Ceny
Najbliżej notowany kontrakt z terminem zapadalności na maj. Kształtował się stabilnie powyżej 520 EUR. Dopiero przełom lutego i marca przyniósł znaczącą korektę. W kilka dni wartość spadła o ponad 5% (do 509 EUR).
Kontrakt majowy wszedł w nowy miesiąc z dość wysokiego pułapu ponad 527 EUR. Jednak wraz z kolejnymi dniami pogłębiały się spadki. W połowie miesiąca notowania obniżyły się do 466 EUR, co oznacza spadek o blisko 12% w ciągu 2 tygodni. W drugiej części miesiąca rozpoczęło się odrabianie strat. Pod koniec miesiąca kontrakt wrócił do 525 EUR.
Ceny w Polsce
W tygodniu kończącym się 23 marca 2025 r. średnie stawki za rzepak wyniosły 2440 zł/t zgodnie z danymi MRiRW. W porównaniu z wcześniejszym tygodniem jest to spadek o 27 zł (-1%). W stosunku do zeszłego roku bieżące ceny są o 28% wyższe.
Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego opublikował stawki oferowane przez punkty skupowe na terenie województwa dolnośląskiego. Za tonę rzepaku w połowie marca 2025 r. oferowano od 1980 do 2300 zł. Średnia stawka ukształtowała się na poziomie 2120 zł/t. To 86 zł mniej niż w lutym.
W lutym 2025 r. średnie stawki oferowane przez skupy za nasiona rzepaku obniżyły się w stosunku do początku roku. Przeciętna cena płacona dostawcom przez podmioty dokonujące zakupu wyniosła 2393 zł/t. To 46 zł więcej niż w styczniu 2025 r. (-2%). W stosunku do lutego 2024 r. różnica wynosi 428 zł (22%).
Aktualna sytuacja i przewidywania
Notowania rzepaku w marcu znajdowały się pod wpływem doniesień płynących z rynków międzynarodowych. Do tąpnięcia notowań na Euronext/Matif doszło w ślad za wprowadzeniem zaporowego cła na kanadyjski rzepak przez Chiny. Jednak wraz z końcem marca kontrakty odrabiały wcześniejszą stratę. Wpłynęła na to m.in. ograniczona podaż rzepaku w krajach Unii Europejskiej (kontrakt majowy). Wzrosty dotyczące notowań z nowych zbiorów było hamowane przez informacje o dobrej kondycji upraw.
Oferowane przez duże podmioty skupowe i przetwórców stawki na rzepak z nowych zbiorów są wyższe niż przed rokiem o tej porze. Przekraczają one 2000 zł/t i w niektórych podmiotach dochodzą do 2100 zł/t.