Wstęp
W ostatnich tygodniach najbliższe notowania rzepaku na Euronext/Matif umocniły się. Mimo danych o zwiększonej podaży w nadchodzącym sezonie, kontrakty zdrożały o niespełna 3%. Majowe podwyżki podbiły wycenę kontraktu sierpniowego do 490 EUR, ale korekta spadkowa sprowadziła go do wcześniejszego poziomu pod koniec miesiąca. W porównaniu do analogicznych notowań sprzed roku, aktualne są ok. 3% tańsze.
| MATIF notowania kontraktów (w EUR/t) |
Rzepak | ||
|---|---|---|---|
| sierpień'25 |
listopad'25 | luty'26 | |
| 30.05.25 | 474,50 | 479,75 | 482,00 |
| 30.04.25 | 462,00 | 466,75 | 470,00 |
| zmiana m/m | 2,7% | 2,8% | 2,6% |
| sierpień'24 | listopad'24 | luty'25 | |
| 30.05.24 | 485,50 | 494,25 | 497,50 |
| zmiana r/r | -2,3% | -2,9% | -3,1% |
Produkcja
| Rzepak dane globalne |
|
|
|
|
Zmiana |
Zmiana |
|---|---|---|---|---|---|---|
| powierzchnia (mln ha) | 42,99 | 42,38 | - | 43,31 | - | 2,2% |
| plon (t/ha) | 2,09 | 2,01 | - | 2,07 | - | 3,0% |
| produkcja | 89,90 | 85,10 | - | 89,56 | - | 5,2% |
| zużycie | 88,91 | 87,34 | - | 89,16 | - | 2,1% |
| eksport | 18,67 | 18,75 | - | 18,04 | - | -3,8% |
| zapasy końcowe | 11,47 | 9,15 | - | 9,23 | - | 0,9% |
Źródło: USDA
Świat: Pierwsza prognoza USDA (Departament Rolnictwa USA) na nowe zbiory w sezonie 2025/26 przyniosła podwyżki głównych kategorii. Globalne zbiory są szacowane na niecałe 90 mln t. To o ponad 5% więcej niż w zeszłym roku. Największy wzrost produkcji prognozowany jest dla Unii Europejskiej – z 16,9 mln t do 19,2 mln t (13,6% r/r). Dorówna praktycznie Kanadzie, której produkcja również rośnie (z 18,8 do 19,5 mln t).
UE: Produkcja rzepaku w Unii Europejskiej jest prognozowana na 19,2 mln t, co stanowi wzrost o 14% w stosunku do ubiegłego roku i o 5% w stosunku do średniej z 5 lat. Powierzchnia zbiorów jest prognozowana na 6,0 mln ha co stanowi wzrost o 4% zarówno w stosunku do ubiegłego roku, jak i średniej z 5 lat. Plon jest prognozowany na 3,22 t/ha, co stanowi wzrost o 9% w stosunku do ubiegłego roku i 1% w stosunku do średniej z 5 lat wynoszącej 3,18 t/ha.
Rzepak w UE jest głównie sadzony jesienią, a ogólne warunki były dotychczas w większości korzystne. Susza nasiliła się wiosną na obszarach północnych i centralnych, ale warunki pozostają korzystne w krótkim okresie. Widać jednak pogorszenie na północnym-zachodzie. Oczekuje się, że rzepak odbije się w porównaniu do kończącego się sezonu 2024/25, kiedy nadmierne deszcze utrudniły zbiory w największych krajach produkujących rzepak, tj. we Francji i Niemczech. Ze względu na niskie poziomy produkcji w okresie 2024/25 ceny rzepaku wzrosły, co stanowi zachętę dla producentów do sadzenia większej powierzchni rzepaku w tym sezonie. Ochrona rzepaku przed szkodnikami nadal stanowi problem, z którym zmagają się rolnicy w UE w celu utrzymania wydajności rzepaku i będzie miała wpływ na końcowy plon.
Zapasy i zużycie
Prognoza zapasów końcowych po sezonie 2025/26 wyróżniła się najmniejszą zmianą w stosunku do wcześniejszego okresu. Według USDA w majowym raporcie, wolumen ma utrzymać się powyżej 9 mln t. Wartość stabilizuje się po wcześniejszej dużej zmianie i spadku z 11,5 mln t na przełomie sezonów 2023/24 i 2024/25. Wtedy korekta wynika z redukcji wolumenu w Chinach, Kanadzie i UE.
W nowych sezonie wolumen szacowanego zużycia rzepaku ma być wyższy niż aktualny. Według majowych danych jest on oceniany na ponad 89 mln t. To o 2% więcej niż w okresie 2024/25. Na podwyżkę w stosunku do zeszłego roku składają się nie wielkie wzrosty u wszystkich głównych konsumentów rzepaku.
Handel
Świat: Globalny eksport jest jedynym parametrem, u którego prognozowany jest spadek w nadchodzącym sezonie 2025/26. Wolumen będzie niższy głównie z powodu zmniejszonych wysyłek nasion z Kanady, a także niższego zapotrzebowania importowego Unii Europejskiej, która spodziewa się znaczącego wzrostu wewnętrznej produkcji. .
UE: Dobiegający końca sezon 2024/25 w imporcie rzepaku do krajów UE wyróżnił się większą dynamiką niż przed rokiem. W 47. tygodniach okresu dostawy przekroczyły 6,3 mln t (+22% r/r) i jego dynamika utrzymywała się w ostatnich tygodniach. Najwięcej pochodziło z Ukrainy (42%), umacniała się pozycja Australii (45%). Eksport na tym etapie sezonu wynosi ponad 318 tys. t i jest 32% niższy niż przed rokiem (niemal wszystko kierowane jest do Wielkiej Brytanii).
Polska: W pierwszym kwartale 2025 r. według wstępnych danych MRiRW wyeksportowano z Polski prawie 39 tys. t rzepaku. To 70% mniej niż przed rokiem. Największym odbiorcą były Niemcy (92%). Import w analizowanym okresie przekroczył 142 tys. t i był ponad dwukrotnie wyższy r/r. Głównymi dostawcami na polski rynek byli Czesi (31%) i Niemcy. (21%).
Ceny
Najbliższym na Euronext/Matif stał się kontrakt sierpniowy, czyli pierwszy na nowe zbiory. Notowania były dość zmienne, na przestrzeni miesiąca wahania sięgały 20 EUR. W kwietniu kształtowały się między 480, a 460 EUR.
Notowania na początku maja trzymały się blisko poziomu 470 EUR. W połowie miesiąca po wzroście ceny sierpniowego kontraktu znajdowały się w przedziale 480-490 EUR. Sytuacja zmieniła się dopiero w ostatnich dniach maja gdy korekta ponownie obniżył stawkę do niewiele ponad 470 EUR.
Ceny w Polsce
W tygodniu kończącym się 25 maja 2025 r. średnie stawki za rzepak wyniosły 2375 zł/t zgodnie z danymi MRiRW. W porównaniu z wcześniejszym tygodniem jest to spadek o 58 zł (2,4%). W stosunku do zeszłego roku bieżące ceny są o 21% wyższe.
Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego opublikował stawki oferowane przez punkty skupowe na terenie województwa dolnośląskiego. Za tonę rzepaku w połowie maja 2025 r. oferowano od 2000 do 2300 zł. Średnia stawka ukształtowała się na poziomie 2162 zł/t. To 43 zł mniej niż w kwietniu.
W kwietniu 2025 r. średnie stawki oferowane przez skupy za nasiona rzepaku wzrosły w stosunku do marca. Przeciętna cena płacona dostawcom przez podmioty dokonujące zakupu wyniosła 2469 zł/t. To 33 zł więcej niż w marcu 2025 r. (1%). W stosunku do kwietnia 2024 r. różnica wynosi 545 zł (28%).
Aktualna sytuacja i przewidywania
Prognoza USDA na nowy sezon 2025/26 pokazała podwyżkę wolumenu nasion rzepaku na świecie. Głównym motorem wzrostu była dwucyfrowa dynamika w krajach Unii Europejskiej. Jednak informacja ta nie wpłynęła w dużym stopniu na notowania rzepaku na Euronext/Matif. Doszło nawet do podwyżek po osłabieniu euro względem dolara, a także z powodu umocnienia się ropy naftowej i soi. Jednak wzrosty są skutecznie ograniczane przez czynniki podażowe. W Polsce wraz ze zbliżającymi się zbiorami, oferowane na nowe zbiory stawki maleją. Tendencja utrzyma się najprawdopodobniej do żniw, jednak pod znakiem zapytania jest kondycja części upraw w niektórych rejonach. Gorsze niż spodziewana wydajność może przełożyć się na ewentualny wzrost cen w wyniku niższej podaży surowca na rynku.