Proste odpowiedzi na trudne pytania
Są tematy, o których nie myślimy zbyt często. Powodów może być wiele. Są zbyt odległe lub są tematem tabu, albo...jedno i drugie. Jeśli o inwestowaniu chcesz wiedzieć wszystko, musisz zastanowić się, co stanie się Twoim kapitałem, gdy Ciebie już nie będzie. To bardzo delikatny temat, dlatego postaramy się wszystko dokładnie wyjaśnić.
Pieniądze zgromadzone w funduszach inwestycyjnych, wliczają się w skład majątku osoby zmarłej i są dziedziczone. Podobnie jest z aktywami zgromadzonymi na koncie maklerskim. W tym miejscu dowiesz się, jak załatwić formalności spadkowe, gdy jesteś osobą uposażoną lub spadkobiercą, a także jak rozliczyć koszty pogrzebu z tych pieniędzy.
Kto jest kim
To zupełnie normalne i zrozumiałe, jeżeli po śmierci bliskiej osoby nie masz głowy do załatwiania formalności. Pozwól, że wyjaśnimy Ci kilka podstawowych pojęć związanych z dziedziczeniem funduszy inwestycyjnych. Zapoznaj się z nimi, by zrozumieć zasady dziedziczenia.
Kim jest osoba uposażona
Osobę uposażoną wybierasz (jako posiadacz jednostek uczestnictwa funduszu) do dziedziczenia Twojej inwestycji. To Ty decydujesz kto to będzie. To wcale nie musi być ktoś z rodziny. Możesz wybrać przyjaciela (lub przyjaciół) lub inne osoby z Twojego otoczenia np. partnera, z którym nie jesteś w związku małżeńskim. Ustalasz wtedy, jaką część zgromadzonego kapitału ma otrzymać osoba uposażona. Jeśli tego nie zrobisz, dziedziczone pieniądze zostaną podzielone pomiędzy wszystkie osoby uposażone. Maksymalna kwota, którą może otrzymać osoba uposażona to 20-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.
Warto wiedzieć
Osoby uposażone mają pierwszeństwo do pieniędzy po osobie zmarłej względem spadkobierców.
Kim jest spadkobierca
To członek najbliższej rodziny lub współmałżonek (czyli osoby, które mogą dziedziczyć majątek na podstawie przepisów prawa, nawet gdy nie ma testamentu), a także dowolna osoba wskazana do dziedziczenia w testamencie. Testament może zawierać szczegóły dziedziczenia. W innych przypadkach, zastosowanie mają przepisy prawa spadkowego.
Pieniądze zgromadzone w jednostkach funduszy inwestycyjnych wliczają się w skład majątku osoby zmarłej, podobnie jak jego inne części. Spadkobierca może zdecydować, czy chce wypłacić pieniądze, czy kontynuować inwestycję. Wówczas jednostki zostaną przepisane na rejestr spadkobiercy.
Jak rozliczyć koszty pogrzebu pieniędzmi z funduszy inwestycyjnych
Jeżeli poniesiesz koszty związane z organizacją pogrzebu, możesz otrzymać ich zwrot z pieniędzy, które osoba zmarła miała zainwestowane w jednostki funduszy. Fundusz musi odkupić jednostki o wartości, która odpowiada sumie udokumentowanych kosztów. Pieniądze te nie są wliczane do masy spadkowej. Aby je uzyskać, nie musisz czekać na przeprowadzenie procedury spadkowej.
Wypłata świadczenia
Jeśli jesteś osobą uposażoną do funduszy, maksymalnie możesz wypłacić 20-krotność przeciętnej miesięcznej wypłaty w sektorze przedsiębiorstw. Do sumy wypłaty z funduszu nie wliczają się nagrody z zysku z ostatniego miesiąca przed śmiercią uczestnika funduszu.
Wypłata kapitału z funduszu w przypadku uposażonych nie wymaga przeprowadzania postępowania spadkowego, a od środków objętych zapisem nie jest pobierany podatek od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki).
-
Zgodnie z art. 4a zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych tj. kolejnych pokoleń (dzieci, wnuki), wstępnych tj. przodków (rodziców, dziadków), pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Aby ze zwolnienia skorzystać, zgłoś nabycie (w tym wypadku praw majątkowych) do urzędu skarbowego w ciągu maksymalnie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.
-
Jest to tzw. zwolnienie, które wynika z art. 9 ustawy o podatku od spadków i darowizn w związku z kategoryzacją spadkobierców do jednej z trzech grup podatkowych określonych art.14 tej ustawy. Co to oznacza w praktyce? Już wyjaśniamy.
Jeżeli nie możesz skorzystać ze zwolnienia podatkowego opisanego powyżej, bo umknęło Ci ustawowe pół roku lub nie jesteś osobą uprawnioną określoną art. 4a, wówczas zapłacisz fiskusowi daninę od całości otrzymanej sumy, pomniejszonej o kwotę wolną od podatku.
Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
- 36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej, czyli: małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie;
- 27 090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej, czyli: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych;
- 5733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej, czyli innych nabywców.
Jeżeli wypłacony z funduszu kapitał przekracza wartość kwoty wolnej, wtedy od tej nadwyżki, jako osoba uposażona zapłacisz podatek. Jego wysokość zależy od grupy podatkowej, ale też od kwoty wypłaconej Ci z funduszu. Warto też pamiętać, że od dnia, kiedy TFI dowie się, że uczestnik funduszu zmarł, pieniądze będą „zabezpieczone” do momentu odkupienia przez uposażonego.
Masz uposażonego. Jak wygląda dziedziczenie
Cała procedura wygląda w ten sposób pod warunkiem, że mamy wiedzę, w jakim funduszu zmarła osoba oszczędzała pieniądze. Wtedy z aktem zgonu udajemy się do konkretnego TFI. Problem pojawia się, gdy zmarły nie poinformował nas gdzie inwestuje.
W Polsce nie funkcjonuje bowiem centralny organ, do którego można byłoby się zwrócić z wnioskiem o udzielenie takich informacji. W takim wypadku, nie pozostaje nam nic innego, jak samodzielne wysyłanie zapytań do każdej instytucji finansowej, gdzie podejrzewamy, że zmarły mógł inwestować.
Pamiętaj! Wskazanie osoby uposażonej nie jest obowiązkowe. Możesz to zrobić, ale nie musisz. To oczywiście korzystne w sytuacji, gdy chcesz zapewnić bezpieczeństwo finansowe po swojej śmierci osobom niespokrewnionym (spoza kręgu spadkobierców). Jeśli tego nie zrobisz, majątek zostanie przekazany bliskim w wyniku dziedziczenia na zasadach określonych w kodeksie cywilnym.
Wskazówka
Jeśli masz w portfelu kilka subfunduszy z jednego „parasola”, zapis na wypadek śmierci obejmuje wszystkie subrejestry. Jeżeli z kolei masz jednostki uczestnictwa zarówno FIO, jak i SFIO, wówczas do każdego z tych „parasoli” możesz wskazać osoby uposażone. Masz też prawo podać tą samą osobę w obu funduszach.
Wybór uposażonego jest bardzo ważny, ale decyzji tej nie podejmujesz na całe życie. Zmiana czy nawet zupełne odwołanie dyspozycji jest możliwe w każdym momencie. Wskazanie danych nowej osoby uposażonej oznacza z kolei unieważnienie wcześniejszej decyzji w tym zakresie.
Dziedziczenie inwestycji z konta maklerskiego
Co zrobić, gdy zmarły był właścicielem konta maklerskiego? Jak przygotować się do wizyty w placówce bankowej? Podpowiadamy, co należy zrobić, aby przenieść papiery wartościowe w ramach spadku.
Po pierwsze
Jeśli nie wiesz, czy właściciel konta miał aktywa na koncie maklerskim lub w sponsorze emisji – możesz złożyć wniosek o wyciąg z konta maklerskiego spadkodawcy. Jeśli jednym ze spadkobierców jest osoba nieletnia, będziesz potrzebować też postanowienie Sądu Rodzinnego i Opiekuńczego.
Po drugie
Gdy wiesz już, jakie aktywa znajdują się na koncie maklerskim spadkodawcy, możesz złożyć wniosek o przeniesienie ich na Twoje konto. Pieniądze możesz przenieść na konto osobiste. Do przeniesienia akcji i innych papierów wartościowych będziesz potrzebować konta maklerskiego.
Jeśli spadkobiercami są dwie lub więcej osób, do przeniesienia aktywów będziesz potrzebować postanowienia Sądu o dziale spadku lub umowy o częściowy podziału spadku. Możesz zdecydować wraz z pozostałymi spadkobiercami o zawarciu takiej umowy w zwykłej formie pisemnej.
Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak to się odbywa w naszym banku, przeczytaj tekst o dziedziczeniu inwestycji z konta maklerskiego.
Ważne informacje
Niniejszy materiał został przygotowany przez ING Bank Śląski S.A. w celach edukacyjnych i ma charakter wyłącznie edukacyjny, bez uwzględnienia celów inwestycyjnych odbiorcy, jego sytuacji finansowej ani środków, jakimi dysponuje.
Informacje zawarte w tej publikacji nie stanowią rekomendacji inwestycyjnej ani porady inwestycyjnej, prawnej lub podatkowej, ani też oferty czy zachęty dotyczącej zakupu bądź sprzedaży jakiegokolwiek instrumentu finansowego. ING Bank Śląski S.A. dołożył należytej staranności, aby prezentowane informacje były aktualne, kompletne i prawidłowe w dniu ich publikacji.
Inwestowanie wiąże się z ryzykiem, co oznacza, że możesz utracić część lub nawet całość zainwestowanych pieniędzy. Możesz też ponieść stratę wyższą od kwoty, którą zainwestujesz. Poziom ryzyka jest zróżnicowany w zależności od rodzaju instrumentu finansowego. Opisy instrumentów i ich ryzyka są dostępne w dokumencie Informacje o instrumentach finansowych, którymi można handlować za pośrednictwem Biura Maklerskiego ING Banku Śląskiego S.A. i ich ryzyku.
O ile nie zastrzeżono inaczej, wszystkie opinie, prognozy i oszacowania należą do autora (autorów), są aktualne w momencie publikacji i mogą ulec zmianie bez uprzedniej notyfikacji.
ING Bank Śląski S.A. nie świadczy usług doradztwa prawnego, podatkowego ani inwestycyjnego. Przed zawarciem umowy klient winien w oparciu o własne rozeznanie lub zasięgając porady profesjonalnych doradców rozważyć wszelkie ryzyka z nią związane, w szczególności ryzyko rynkowe, prawne i podatkowe.
Publikacja ta oraz zawarte w niej dane są chronione prawami autorskimi. Nie może być ona kopiowana, rozpowszechniana ani publikowana przez jakąkolwiek osobę w jakimkolwiek celu bez wyraźnej uprzedniej zgody ING Banku Śląskiego. Wszystkie prawa są zastrzeżone.