Kobiety, mężczyźni i pieniądze. Kto zarabia i wydaje więcej

16 sierpnia 2023

Kiedy mówimy o pieniądzach, często posługujemy się stereotypami. Podobno kobiety wydają więcej i kupują pod wpływem emocji. O mężczyznach z kolei mówi się, że do zarządzania pieniędzmi podchodzą z głową i rozsądkiem. Jak to wygląda w rzeczywistości? Sprawdźmy to.

Kobieta i mężczyzna robią wspólnie zakupy przez internet

Z tego artykułu dowiesz się:

Ile zarabiają kobiety i mężczyźni
Z czego wynika luka płacowa
Ile wydają mężczyźni i kobiety
Co to jest różowy podatek

Ile zarabiają kobiety i mężczyźni?

Luka płacowa (gender pay gap) to różnica w zarobkach między kobietami a mężczyznami. Według badań Eurostat Statistics Explained, w Polsce wynosi średnio około 4,5% i jest to jeden z najniższych wskaźników w Europie.

Luka płacowa rośnie wraz ze szczeblem zatrudnienia. W obszarze tzw. prac prostych (pracownicy biurowi, rolnicy, ogrodnicy, leśnicy itp.) pay gap równa się mniej więcej 4%, w przypadku stanowisk specjalistycznych wzrasta do 20%, a na poziomie menadżerskim czy dyrektorskim przekracza 22%.

Z czego wynika luka płacowa

Jako najczęstsze przyczyny luki płacowej wymienia się kilka zjawisk;

Kobiety rzadziej pracują w lepiej opłacanych branżach: inżynierii, IT itp.
Częściej podejmują pracę w niepełnym wymiarze
Mają przerwę w karierze przeznaczoną na opiekę nad dzieckiem
Mają mniejszą skłonność do podejmowania ryzyka związanego ze zmianą pracy i negocjowania stawki.

Prace nad zmniejszeniem luki płacowej trwają w Europie od 2021 roku. Komisja Europejska opracowała wówczas dyrektywę o równości i przejrzystości pensji w krajach UE. 30 marca 2023 roku posłowie Parlamentu Europejskiego zaakceptowali te ustalenia. Jeśli prawo zostanie przegłosowane przez Radę Unii Europejskiej i opublikowane w Dzienniku Urzędowym, kraje członkowskie będą miały 3 lata na przygotowanie odpowiednich przepisów.

Polki wobec luki płacowej

Z przeprowadzonego niedawno badania „Polki skłonne negocjować pensje. Równość płci na rynku pracy” płyną optymistyczne wnioski:

68% ankietowanych kobiet uznało, że ich sytuacja zawodowa jest lepsza niż 10 lat temu
70% pań zadeklarowało, że są traktowane przez pracodawcę tak samo jak ich koledzy
62% stwierdziło, że mają jednakową szasne na podwyżkę.

Ile wydają kobiety i mężczyźni

Przeprowadzone w lutym 2021 roku na zlecenie Krajowego Rejestru Długów badania „Finanse w parze” dowiodły, to panowie częściej pozwalają sobie na nieplanowane wcześniej zakupy. Do wydania 500 zł lub więcej pod wpływem emocji przyznaje się mniej więcej co czwarty Polak i tylko 14% Polek. Aż 55% pań stwierdziło, że coś takiego w ogóle im się nie zdarza. Paradoksalnie to jednak kobiety częściej odczuwają, że wydały zbyt dużo.

Ankieta Quality Watch dla Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor wykazała, że kobiety bardziej martwią się o pieniądze. Sprawami finansowymi nie przejmuje się około 33% mężczyzn w Polsce i 28% kobiet. Zauważalnie więcej kobiet (75%) niż mężczyzn (64%) twierdzi, że rosnące ceny negatywnie wpływają na ich samopoczucie (badanie Intrum 2023). Panie gorzej oceniają także swoje możliwości w kwestii oszczędzania (78% vs. 68%).

Kobiety częściej niż ich partnerzy planują domowy budżet, ustalają priorytety wydatków i zajmują się edukacją finansową dzieci.

Co to jest różowy podatek?
Pojęcie różowy podatek (pink tax) wprowadziły francuskie feministki z ruchu Georgette Sand. Aktywistki dostrzegły, że produkty przeznaczone dla kobiet nierzadko są znacznie droższe niż ich męskie odpowiedniki. W 2015 roku sprawie postanowił przyjrzeć się amerykański Departament Spraw Konsumenckich. Analiza potwierdziła, że bez wyraźnego powodu ceny artykułów dla kobiet są kilka lub kilkanaście procent wyższe. Rozbieżność dotyczyła szczególnie ubrań (8% różnicy), zabawek (7% różnicy) oraz kosmetyków i artykułów higienicznych (13% różnicy).

Kto bardziej nie lubi długów

Chociaż kobiety częściej zmagają z problemami finansowymi (50% do 43%), rzadziej wpadają w spiralę zadłużenia. Panie mają ponad dwukrotnie mniejsze długi do spłacenia niż panowie (25 mld zł vs. 53,8 mld zł) i stanowią nie więcej niż 38% ogółu dłużników. Kobiety wykazują się również większą rzetelnością w spłacie zobowiązań. Na 2,7 mln niesumiennych dłużników jest ich trochę ponad milion. Może wynikać to z faktu, że kobiety lepiej panują nad kredytami i pożyczkami.

Dochodzi do tego jeszcze jeden ciekawy wniosek. W razie pojawienia się problemów finansowych kobiety szybciej podejmują środki zaradcze. Do biernej postawy i oczekiwania, aż problem rozwiąże się sam, przyznaje się 6% mężczyzn i raptem 3% kobiet. Paniom zdecydowanie łatwiej jest przyznać się do niepowodzenia i prosić o pomoc, co wyraźnie potwierdzają na przykład statystyki Programu Wsparcia Zadłużonych.

Z danych jasno wynika, że większość mitów dotyczących wydawania pieniędzy przez kobiety i mężczyzn są nieprawdą. Pamiętaj, by rozmawiając o pieniądzach posługiwać się sprawdzonymi danymi. Nie warto ślepo powielać stereotypów, których powtarzanie może być krzywdzące dla obu płci.