Niezależność finansowa - czym jest i jak ją osiągnąć

Żeby żyć po swojemu, potrzebujemy niezależności finansowej. Sprawdźmy, czym właściwe ona jest i jak możemy się do niej przybliżyć.

Kobieta w koszuli wiąże sobie krawat

Z tego tekstu dowiesz się:

Wykres przedstawiający finansową niezależność Polaków. 44% Polaków zawsze lub często czuje się niezależna finansowo, 36% czasami, a 20% rzadko lub nigdy.

Niezależność finansowa ma kilka imion…

O niezależności finansowej pisze się i mówi dużo. Wszyscy zgadzają się, że dla każdego to pojęcie może oznaczać coś trochę innego. Możemy jednak wyróżnić trzy główne sposoby patrzenia na niezależność finansową.

1. Niezależność finansowa to własne decyzje

Jesteśmy niezależni finansowo, kiedy możemy podejmować samodzielne decyzje finansowe - bez wskazań i nacisków innych osób.


Ceniona psycholog dr Anna Mościcka-Teske podkreśla:

„Niezależność, także w sferze finansów, jest nam potrzebna do zdrowia psychicznego, poczucia własnej wartości, a nawet człowieczeństwa. (…). Należy zaznaczyć, że nie chodzi o to, aby to były decyzje idealne, ale decyzje w ogóle, własne. Wszyscy podlegamy pewnym procesom społecznym czy gospodarczym, ale bardzo istotne jest stwarzanie na swoim poziomie pewnych alternatyw, dzięki czemu wzmacniamy poczucie swobodny i wolności. Taką alternatywą może być na przykład wyznaczenie sobie w skali roku czy dwóch jakichś celów: minimum i maksimum”.

Tak rozumianą niezależność finansową odkrywamy już w dzieciństwie, kiedy dostajemy od rodziców kieszonkowe i możemy wydawać je w dowolny sposób. A jako nastolatki cieszymy się tym doświadczeniem już niemal na całego, gdy przeznaczamy na własne cele pierwsze zarobione, na przykład podczas wakacji, pieniądze.

2. Niezależność finansowa to samodzielność

Jesteśmy niezależni finansowo, kiedy możemy zaspokajać wszystkie swoje potrzeby bez wsparcia innych, w tym bliskich.

 

Wiecie, że niezależność finansową można nawet prosto obliczyć? Żeby uzyskać tzw. wskaźnik niezależności finansowej, wystarczy, że podzielcie wszystkie swoje roczne wydatki przez sumę wszystkich uzyskanych rocznie dochodów. Jeśli kalkulator pokaże Wam wyniki równy „1”, spełniacie potrzebne do niezależności finansowej minimum. Jeżeli wyjdzie Wam mniej (np. 0,5), Wasza niezależność finansowa jest na świetnym poziomie. A gdy Wasz rezultat będzie wyższy (np. 1,5), nad swoją niezależnością finansową musicie jeszcze przez jakiś czas popracować.

Tego rodzaju niezależność finansową uzyskujemy zwykle jako dwudziestokilkulatkowie, kiedy zaczynamy życie „na własną rękę”. Mierzymy się wtedy z takimi zadaniami jak: wyprowadzka od rodziców, wynajęcie mieszkania i podjęcie pracy na pełny etat.

3. Niezależność finansowa to wolność

Jesteśmy niezależni finansowo, kiedy możemy zaspokajać wszystkie swoje potrzeby bez pracy zarobkowej, niezależnie od aktualnej sytuacji gospodarczej czy politycznej.

 

Do tak wygodnego życia najczęściej dochodzimy z czasem. Oczywiście niekiedy trafia się to już ludziom bardzo młodym. Zwykle jednak, by znaleźć się w tym miejscu, pokonujemy długą drogę - rozwijamy biznesy, trafnie inwestujemy itp.

Możemy powiedzieć, że niezależność finansową tworzą trzy składniki albo trzy etapy. Czasami sięgamy po nie szybciej, czasami wolniej. Niektórzy zdobędą wszystkie prawie od razu, innym zawsze będzie któregoś brakować.

Niezależność finansowa - jak ją osiągnąć?

  • Poznajcie swoją sytuację. Policzycie, ile kosztuje lub będzie kosztowało Wasze życie. Przeanalizujcie, jaki dochód jest Wam potrzebny, by funkcjonować na oczekiwanym poziomie.
  • Stwórzcie plan dla swoich pieniędzy. Zbudujcie budżet, który zrównoważy niezbędne wydatki, przyjemności i oszczędzanie/inwestowanie. Przetestujcie różne opisywane przez nas metody: 50/30/20, 70/20/10, sytem „zerowego budżetu” czy „pieniędzy w kopercie”. 
  • Wrócicie do budżetu i wytnijcie jeszcze trochę kosztów. Bez „finansowej poduszki” bezpieczeństwa niezależność finansowa będzie się od Was oddalać.
  • Inwestujecie w siebie. Dzięki studiom, kursom, stażom i innym poszerzającym horyzonty praktykom zajmiecie lepszą „pozycję startową”
  • Dbajcie o relacje. Zbudujcie sieć powiązań i zdobądźcie dużą liczbę kontaktów, które otworzą przed Wami nowe możliwości.
  • Działajcie odważnie, ale w przemyślany sposób. Niektóre okazje pojawiają się tylko raz - dobrze jeśli uda Wam się je rozpoznać. Osiągnięcie pełnej niezależności finansowej bywa niemożliwe bez odrobiny brawury. Mamy naturalną niechęć wobec zmian, ale niektóre, na przykład przeprowadzka do innego miasta, są potrzebne, by ruszyć naprzód.
  • Optymalizujcie pracę na etacie. Wiecie, co chcecie robić i wiecie, że Wasza obecna praca na pewno tym nie jest? Wypracujcie więc sobie system szybkiego, ale uczciwego odhaczania obowiązków. Kiedy nie wrócicie do domu przesadnie zmęczeni, łatwiej będzie Wam rozwijać swój pomysł. Tak - czyli „po godzinach” - powstało wiele słynnych marek.
  • Znajdźcie dodatkowe żródło dochodu. Może macie posesję, gdzie można zawiesić baner reklamowy, albo szczególny talent, który można szybko spieniężyć dzięki platformom sprzedażowym?
  • Inwestujecie nadwyżki. Stwórzcie aktywa, które będą „na Was pracować”. Na początku wystarczy, że będziecie odkładać pieniądze na kontach oszczędnościowych lub lokatach. Później możecie pomysleć o inwestycjach w instrumenty finansowe (akcje, obligacje), nieruchomości pod wynajem czy rozwiązanie alternatywne (np. kruszce).

Niezależność finansowa bywa ulotna

Do niezależności finansowej dążymy i wzmacniamy ją przez całe życie. Żadna postać niezależności finansowej nie jest dana raz na zawsze. Możliwość podejmowania własnych decyzji możemy stracić, jeśli spotka nas przemoc finansowa w związku. Samodzielność możemy sobie ograniczyć, gdy niewłaściwie zarządzamy budżetem. A nawet największy zgromadzony majątek możemy roztrwonić. Niezależność finansowa to proces i dbajmy o nią tak, jak o niezależność w ogóle: w sferze tego, kim po prostu jesteśmy i jakie prywatne wybory podejmujemy.