Tematy, które poruszamy na stronie
Tego się tu nauczysz
Czy istnieje idealny skład? Miłośnicy najpopularniejszego na świecie sportu odpowiedzą, że nie. Z budowaniem portfela jest trochę, jak z kompletowaniem drużyny piłkarskiej.
Wyobraź sobie, że jesteś trenerem. Masz Benzemę na ataku i Alabę na obronie. Zawodnicy, choć mają inne zadania na boisku, razem muszą wygrać ten mecz. Obserwujesz ich grę. Jeśli któryś z nich złapie kontuzję, siada na ławce rezerwowych, a jego miejsce zajmuje inny piłkarz. Być może on lepiej rozegra to spotkanie. Na tej stronie nauczysz się kompletować skład swojego portfela inwestycyjnego. Pokażemy Ci, jak zrobić to samodzielnie, aby składowe Twojego portfela były skuteczne. Pokażemy też z jakich gotowych rozwiązań możesz skorzystać.
Budowa portfela. Od czego zacząć
Określ cel
Cel pomaga oszacować czas, na jaki inwestujesz pieniądze. Dzięki niemu wiesz, które instrumenty będą odpowiednie do jego osiągnięcia.
Przykładowe cele:
- niezależność finansowa
- wcześniejsza emerytura (lub zauważalny dodatek do podstawowej emerytury z ZUS)
- wymarzona podróż
- kupno domu lub mieszkania
- zebranie na wkład własny
- przeprowadzka
- zakupowa zachcianka np. nowy telefon.
Chcesz kupić nowy telewizor? Prawdopodobnie jesteś w stanie szybko osiągnąć swój cel. Uzbieranie na niezależność finansową czy dodatkową emeryturę może potrwać nieco dłużej.
Odpowiedz sobie na pytania:
- ile jesteś w stanie odkładać np. miesięcznie?
- jak jest u Ciebie z konsekwencją? Czy odpuszczasz sobie czasem?
- jakie jest Twoje podejście do odkładania? Wolisz odkładać zawsze tę samą kwotę czy wykorzystać „strzały finansowe" np. premię w pracy?
To wszystko pomoże Ci ustalić cel inwestycji.
Wyznacz czas
Okres inwestycji może być:
- nieokreślony - horyzont czasowy jest nieograniczony
- długi termin – powyżej 5, a nawet 10 lat i więcej
- średni termin – powyżej 1 roku, można przyjąć, że do 5 lat
- krótki termin – do roku.
Oceń ryzyko
Na początek zastanów się nad tym:
- jaką masz skłonność do podejmowania ryzykownych decyzji w życiu?
- czy dla oszczędzania jesteś w stanie poświęcić niektóre dzisiejsze przyjemności?
- oszacuj swoje możliwości finansowe: stały dochód, poduszkę finansową, inne oszczędności
- zarabiasz więcej czy mniej niż wydajesz? Sprawdź tutaj, jak ocenić swój budżet.
- czy masz dodatkowe pieniądze (poza inwestycjami)?
Tę wstępną ocenę możesz zderzyć z rzeczywistością. Pomocna w tym będzie ankieta inwestycyjna. Dzięki niej będziemy mogli ocenić Twój faktyczny próg bólu i w efekcie pokazać Ci fundusze, które są dla Ciebie na tym etapie odpowiednie. Dlatego zawsze odpowiadaj na pytania ankiety w zgodzie ze swoją wiedzą i przekonaniami.
Najważniejsza jest dobra taktyka
Masz już potrzebne Ci informacje, aby przejść dalej. Zbuduj portfel od ogółu do szczegółu.
Jeśli chcesz samodzielnie zbudować swój portfel, zacznij od określenia klas aktywów (o aktywach przeczytasz więcej tutaj). Możesz przyjąć za punkt wyjścia gotowe rozwiązanie (np. strategie robota inwestycyjnego) lub zbudować swój portfel samodzielnie. Co to znaczy? Warto przejrzeć, jak dana klasa aktywów zachowywała się w przeszłości, jak się zmieniała, jak wzrastała jej wartość lub jak spadała oraz jakie czynniki miały na to wpływ.
Jeśli nie wiesz, jakie proporcje akcji do instrumentów dłużnych przyjąć za punkt wyjścia dla siebie, możesz skorzystać z dwóch przykładowych sposobów:
Sposób 1: Proste wyliczenie
Odejmij swój wiek od liczby 100, a wynik niech określi procent akcji. Na przykład według tego systemu portfel 30 latka mógłby mieć udział 70% akcji.
Sposób 2: Prosta proporcja
Tutaj za przykład mogą posłużyć fundusze cyklu życia, których strategia zmienia się w czasie lub robot inwestycyjny.
Przykład oparty o portfele robota inwestycyjnego:
- 90/10 – 90% funduszy obligacji, 10% funduszy akcji
- 70/30 - 70% funduszy obligacji, 30% funduszy akcji
- 50/50 - 50% funduszy obligacji, 50% funduszy akcji
- 25/75 - 25% funduszy obligacji, 75% funduszy akcji
Pamiętaj! Im więcej akcji w składzie portfela, tym większych okresowych wahań (spadków i wzrostów) możesz się spodziewać. Jak już określisz proporcje na poziomie klas aktywów, rozważ „jak” zacząć ten portfel budować i jaką przyjąć strategię. Zobacz kilka przykładów.
Wybierz swoją strategię inwestowania
Inwestuję regularnie
Kupuj je regularnie np. raz w miesiącu. Tutaj pomocne są stałe zlecenia (np. możesz ustawić usługę regularnego inwestowania).
Kupuję i trzymam
Przy tej strategii odpada Ci czekanie na „najlepszy moment, aby kupić lub sprzedać”, co najczęściej i tak się nie udaje.
Korzystam z dywidendy
Strategia w dużym uproszczeniu polega na kupowaniu akcji spółek, które wypłacają regularnie dywidendy. Wypłacone pieniądze przeznaczamy na zakup kolejnych akcji tych spółek, przez co działa efekt procentu składanego. W Polsce spółki wypłacają dywidendę raz do roku, więc możemy policzyć, ile pieniędzy i kiedy dostaniemy.
Zadaniem inwestora jest szukanie najlepszych spółek dywidendowych, stałe monitorowanie spółek, których akcje posiada w portfelu, śledzenie ich wyników oraz polityki dzielenia się zyskami z inwestorami.
Jaki jest następny krok?
Masz już ogólny zamysł. Czas przejść do wyboru funduszy i portfela skrojonego do Twoich potrzeb.
Optymalny portfel zależy od: Twojego celu, świadomości ryzyka, które chcesz podjąć, mając na względzie potencjalny zysk, oraz od czasu, jaki masz na inwestowanie. Dla niektórych będzie to inwestycja wszystkich pieniędzy w jeden instrument. Dla innych będzie to zainwestowanie w kilka, tak żeby nie uzależniać swojego zwrotu od tego jednego instrumentu. Każde z tych podejść ma swoje plusy i minusy. Jeśli chcesz rozłożyć swoje inwestycje na kilka instrumentów, pamiętaj o dywersyfikacji.
Dywersyfikacja jest inwestycją w różne instrumenty (akcje, sektory gospodarki, klasy aktywów, rejony geograficzne). Może pomóc Ci ograniczać zmienność wyniku Twoich inwestycji i w spokoju zaakceptować ewentualne, okresowe straty. Oczywiście nie jest gwarancją osiągniecia założonego celu, ale zwiększa na to szanse. Poniżej poznasz podstawowe zasady podziału inwestycji.
Podział na sektory
Wiele osób zdaje sobie sprawę z wagi dywersyfikacji, jednak nie wiedzą, jak to poprawnie zrobić. Dywersyfikacją nie jest kupno kilku różnych spółek z jednego sektora np. energetycznego. Łatwo wyobrazić sobie sytuację, w której rosnące ceny węgla negatywnie mogą odbić się na kosztach tych spółek, a więc i na ich zyskach. Spółki z jednego sektora są podatne na te same czynniki ryzyka, dlatego jeśli chcesz dywersyfikować w ramach bezpośrednich inwestycji w akcje, lepiej rozważyć kupowanie spółek z różnych sektorów.
Podział geograficzny
To tzw. dywersyfikacja geograficzna. Sytuacja w poszczególnych krajach może się nieco różnić, więc i stopy zwrotu (mimo to, że dzisiejsza gospodarka to system naczyń połączonych) będą zachowywać się inaczej.
Tutaj warto rozważyć jeszcze szersze podejście. Zamiast skupiać się na konkretnych krajach można inwestować w np. gospodarki rynków wschodzących albo rozwiniętych. Wtedy nie dość że „odrywamy się” od wyników pojedynczych spółek, ale dodatkowo jeszcze sytuacja gospodarcza pojedynczego kraju, staje się mniej istotna. Zaczyna nas interesować sytuacja całego zestawu krajów zaliczanych do konkretnej kategorii.
Wszystko, co musisz wiedzieć o funduszach
Wiesz już jak podejść do wyboru funduszy lub instrumentów do swojego portfela. No dobrze, ale skąd wiedzieć, który fundusz będzie odpowiedni? Gdzie znaleźć wszystkie informacje o funduszu? W dokumentach funduszu, czyli karcie funduszu, dokumencie KID, sprawozdaniu finansowym oraz w notowaniach FIO. Poniżej dowiesz się, co konkretnego w nich znajdziesz.
-
Wykorzystaj kartę funduszu do porównywania funduszy między sobą. Zawiera ona najważniejsze informacje, takie jak m.in.
- polityka inwestycyjna, czyli w jakie instrumenty zarządzający inwestuje (tutaj dowiesz się np. ile maksymalnie w funduszu może być akcji)
- profil inwestora, czyli dla kogo ten fundusz może być odpowiedni pod względem akceptowanego poziomu ryzyka/zysku i wybranego czasu inwestycji
- podstawowe wskaźniki efektywności oraz zmienności inwestycji
- szczegółowy skład portfela, czyli instrumenty finansowe, sektory, waluta, kraje, czy też 10 największych pozycji w portfelu
- wyniki funduszu w perspektywie krótko i długoterminowej, prezentowane często na tle benchmarku.
Co istotne, numeryczny poziom ryzyka/zysku jest obliczany tą samą metodą we wszystkich funduszach i jednakowo prezentowany. Dzięki temu możesz łatwiej porównać je ze sobą.
-
KID jest dokumentem obowiązkowym. Oznacza to, że wszystkie TFI są zobligowane do publikowania go dla swoich funduszy. Co ważne, niezależnie od funduszu i TFI struktura oraz zawarte w dokumencie informacje są uniwersalne dla wszystkich. Ułatwia to porównanie ich między sobą.
Znajdziesz tu m.in. wskaźnik zysku i ryzyka, opłaty lub historyczne wyniki.
-
Czy warto zaglądać do sprawozdań finansowych? Warto. Nie wszystko, co może być istotne dla oceny funduszu znajdziesz w KF lub KIID. W sprawozdaniach:
- możesz podejrzeć kompletny skład portfela (w karcie publikuje się 10 głównych pozycji)
- dowiesz się, czy pobrana została success fee (czyli opłatę, którą pobiera fundusz jeżeli w danym okresie wypracuje zysk lub osiągnie wynik, który przewyższy konkretny benchmark)
- przeczytasz, jakie transakcje zabezpieczające wybrał zarządzający (np. opcje na zabezpieczenie ryzyka walutowego)
- przeczytasz o zdarzeniach rynkowych, które mogły przełożyć się na sytuację finansową lub wynik funduszu i czy zarządzają w związku z tym wykonał jakieś ruchy.
Sprawozdanie finansowe jest odbiciem sytuacji finansowej funduszu. Tylko pamiętaj, że są publikowane z kilkumiesięcznym opóźnieniem
-
Przede wszystkim notowania dają możliwość szybkiego podglądu wyników osiąganych przez wszystkie lub wybrane fundusze w określonym czasie. Oprócz okresów domyślnych, podanych w tabeli głównej, w porównywarce można zestawić do kilku funduszy i obserwować wyniki w dowolnie wybranych okresach, np. zobaczyć, jak wybrane fundusze różnych klas aktywów radziły sobie w okresach hossy lub kryzysu.
Oczywiście, należy pamiętać, że nie ma gwarancji, że dobre przeszłe wyniki się powtórzą lub że negatywne scenariusze ponownie się spełnią.
Notowania są pomocne w okresowym przeglądzie Twojej strategii. Pokażą, jak fundusz radził sobie na tle innych w ofercie. Może to być wskazówka do ewentualnej zmiany lub utrzymania portfela w założonym kształcie.
Regularność jako forma ograniczania ryzyka
Plusy regularnego inwestowania
Uśredniasz cenę, kupując konsekwentnie - raz drożej, a raz taniej. Nie musisz też śledzić rynku, bo inwestujesz regularnie. Wstrzelenie się w najlepszy moment, aby sprzedać drogo lub kupić tanio jest trudne nawet dla doświadczonych inwestorów.
Minusy regularnego inwestowania
Kiedy wpłacasz regularnie mniejsze kwoty, może się zdarzyć, że nie wykorzystasz maksymalnie wszystkich okresów wzrostu. Możesz zarobić mniej niż przy wpłacie jednorazowej. Coś za coś. Mniejsze wahania inwestycji przy zawirowaniach za mniejszy potencjalny zysk.
Coroczna analiza portfela i jego założeń
Monitoruj wyniki swojego portfela i analizuj fundusze. Upewnij się, czy jeden nie odbiega na tle grupy. Sprawdź dlaczego i zdecyduj, czy wprowadzasz zmiany. Nasze rady, które mogą Ci się przydać:
- ustal cykliczność przeglądów (np. raz na 6 miesięcy). Nie za często, nie za rzadko
- wykaż się konsekwencją w realizowaniu własnej strategii
- ustal scenariusze. Zrób to już na etapie określania własnego poziomu akceptowania ryzyka. Zaplanuj, co zrobisz lub czego nie zrobisz w negatywnym, ale też w pozytywnym scenariuszu
- korzystaj z notowań, a gdy trzeba zaglądaj do dokumentów funduszy.
Ważne informacje
Niniejszy materiał został przygotowany przez ING Bank Śląski S.A. wyłącznie w celach edukacyjnych, bez uwzględnienia celów inwestycyjnych, sytuacji finansowej ani środków jakimi dysponuje odbiorca.
Informacje zawarte w tej publikacji nie stanowią rekomendacji inwestycyjnej, ani porady inwestycyjnej, prawnej ani podatkowej, ani też oferty czy zachęty dotyczącej zakupu bądź sprzedaży jakiegokolwiek instrumentu finansowego. ING Bank Śląski S.A. dołożył należytej staranności aby zapewnić, że prezentowane informacje nie są błędne lub nieprawdziwe w dniu ich publikacji, jednak ING Bank Śląski S.A. i jego pracownicy nie ponoszą odpowiedzialności za ich prawdziwość i kompletność, ani wszelkie bezpośrednie i pośrednie szkody powstałe w wyniku wykorzystania niniejszej publikacji.
O ile nie zastrzeżono inaczej, wszystkie opinie, prognozy i oszacowania należą do autora(autorów) oraz są aktualne w momencie publikacji i mogą ulec zmianie bez uprzedniej notyfikacji.
Publikacja ta oraz zawarte w niej dane są chronione prawami autorskimi. Nie może być ona kopiowana, rozpowszechniana ani publikowana przez jakąkolwiek osobę w jakimkolwiek celu bez wyraźnej uprzedniej zgody ING Banku Śląskiego. Wszystkie prawa są zastrzeżone.
ING Bank Śląski S.A. nie świadczy usług doradztwa prawnego, podatkowego ani inwestycyjnego. Przed zawarciem umowy klient winien w oparciu o własne rozeznanie lub zasięgając porady profesjonalnych doradców rozważyć wszelkie ryzyka z nią związane, w szczególności ryzyko rynkowe, prawne i podatkowe.
Pamiętaj, że każda inwestycja wiąże się z podjęciem ryzyka, a co za tym idzie z utratą części lub całości kapitału