Wstęp
Stabilizacja na przełomie listopada i grudnia nie utrzymała się na dłużej. W połowie miesiąca rzepak ponownie zaczął tanieć na MATIF. W dalszym ciągu podążał za trendem innych oleistych i ropy naftowej. Dopiero po odbiciu tej ostatnie pod koniec roku doszło także do zwyżki notowań najbliższego, lutowego kontraktu (zob. tab.). W przeciwieństwie do ujęcia m/m, rzepak jest droższy niż przed rokiem.
| MATIF notowania kontraktów (w EUR/t) |
Rzepak | ||
|---|---|---|---|
| luty'19 | maj'19 | sierpień'19 | |
| 8.01.2019 | 368,50 | 368,50 | 365,50 |
| 7.12.2018 | 372,25 | 372,25 | 369,50 |
| zmiana m/m | -1,0% | -1,0% | -1,0% |
| luty'18 | maj'18 | sierpień'18 | |
| 8.01.2018 | 358,00 | 360,25 | 355,25 |
| Zmiana r/r | 2,8% | 2,3% | 2,6% |
Produkcja
16/17
| Rzepak dane globalne |
16/17 |
|---|---|
| pwierzchnia (mln ha) | 34,09 |
| plon (t/ha) | 2,09 |
| produkcja | 71,33 |
| zużycie | 72,09 |
| eksport | 15,80 |
| zapasy końcowe | 5,66 |
17/18
szac.
| Rzepak dane globalne |
17/18 szac. |
|---|---|
| pwierzchnia (mln ha) | 35,76 |
| plon (t/ha) | 2,08 |
| produkcja | 74,28 |
| zużycie | 73,09 |
| eksport | 16,65 |
| zapasy końcowe | 6,66 |
18/19 progn
czerwiec 2017
| Rzepak dane globalne |
18/19 progn czerwiec 2017 |
|---|---|
| pwierzchnia (mln ha) | 36,79 |
| plon (t/ha) | 2,04 |
| produkcja | 75,08 |
| zużycie | 75,26 |
| eksport | 17,69 |
| zapasy końcowe | 6,31 |
18/19 progn
lipiec 2017
| Rzepak dane globalne |
18/19 progn lipiec 2017 |
|---|---|
| pwierzchnia (mln ha) | 36,34 |
| plon (t/ha) | 1,99 |
| produkcja | 72,44 |
| zużycie | 73,13 |
| eksport | 17,04 |
| zapasy końcowe | 6,34 |
Zmiana m/m [%]
| Rzepak dane globalne |
Zmiana m/m [%] |
|---|---|
| pwierzchnia (mln ha) | -1,2% |
| plon (t/ha) | -2,5% |
| produkcja | -3,5% |
| zużycie | -2,8% |
| eksport | -3,7% |
| zapasy końcowe | 0,5% |
Zmiana r/r
[%]
| Rzepak dane globalne |
Zmiana r/r [%] |
|---|---|
| pwierzchnia (mln ha) | 1,6% |
| plon (t/ha) | -4,3% |
| produkcja | -2,5% |
| zużycie | 0,1% |
| eksport | 2,3% |
| zapasy końcowe | -4,8% |
16/17
16/17
| Rzepak dane globalne |
16/17 |
|---|---|
| pwierzchnia (mln ha) | 34,09 |
| plon (t/ha) | 2,09 |
| produkcja | 71,33 |
| zużycie | 72,09 |
| eksport | 15,80 |
| zapasy końcowe | 5,66 |
17/18
szac.
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
18/19 progn
maj 2017
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
18/19 progn
czerwiec 2017
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
Zmiana m/m [%]
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
Zmiana r/r
[%]
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
17/18
szac.
16/17
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
17/18
szac.
| Rzepak dane globalne |
17/18 szac. |
|---|---|
| pwierzchnia (mln ha) | 35,76 |
| plon (t/ha) | 2,08 |
| produkcja | 74,28 |
| zużycie | 73,09 |
| eksport | 16,65 |
| zapasy końcowe | 6,66 |
18/19 progn
maj 2017
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
18/19 progn
czerwiec 2017
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
Zmiana m/m [%]
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
Zmiana r/r
[%]
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
18/19 progn
maj 2017
16/17
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
17/18
szac.
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
18/19 progn
maj 2017
| Rzepak dane globalne |
18/19 progn maj 2017 |
|---|---|
| pwierzchnia (mln ha) | 36,59 |
| plon (t/ha) | 2,06 |
| produkcja | 75,43 |
| zużycie | 75,13 |
| eksport | 17,49 |
| zapasy końcowe | 6,52 |
18/19 progn
czerwiec 2017
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
Zmiana m/m [%]
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
Zmiana r/r
[%]
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
18/19 progn
czerwiec 2017
16/17
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
17/18
szac.
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
18/19 progn
maj 2017
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
18/19 progn
czerwiec 2017
| Rzepak dane globalne |
18/19 progn czerwiec 2017 |
|---|---|
| pwierzchnia (mln ha) | 36,79 |
| plon (t/ha) | 2,04 |
| produkcja | 75,08 |
| zużycie | 75,26 |
| eksport | 17,69 |
| zapasy końcowe | 6,31 |
Zmiana m/m [%]
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
Zmiana r/r
[%]
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
Zmiana m/m [%]
16/17
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
17/18
szac.
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
18/19 progn
maj 2017
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
18/19 progn
czerwiec 2017
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
Zmiana m/m [%]
| Rzepak dane globalne |
Zmiana m/m [%] |
|---|---|
| pwierzchnia (mln ha) | 0,5% |
| plon (t/ha) | -1,0% |
| produkcja | -0,5% |
| zużycie | 0,2% |
| eksport | 1,1% |
| zapasy końcowe | -3,2% |
Zmiana r/r
[%]
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
Zmiana r/r
[%]
16/17
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
17/18
szac.
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
18/19 progn
maj 2017
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
18/19 progn
czerwiec 2017
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
Zmiana m/m [%]
| Rzepak dane globalne |
|---|
| pwierzchnia (mln ha) |
| plon (t/ha) |
| produkcja |
| zużycie |
| eksport |
| zapasy końcowe |
Zmiana r/r
[%]
| Rzepak dane globalne |
Zmiana r/r [%] |
|---|---|
| pwierzchnia (mln ha) | 2,9% |
| plon (t/ha) | -1,9% |
| produkcja | 1,1% |
| zużycie | 3,0% |
| eksport | 6,2% |
| zapasy końcowe | -5,3% |
Źródło: USDA
Świat: W ostatniej w 2018 r. prognozie USDA globalne szacunki dotyczące zbiorów rzepaku w sezonie 2018/19 zostały skorygowane w dół o 1% m/m. Złożyły się na to nieznaczne redukcje w Indiach i w Australii. Obydwa kraje walczą z suszą.
UE: Grudniowa prognoza Komisji Europejskiej na sezon 2018/19 utrzymała wolumen zbiorów na poziomie 19,8 mln t i areał 6,94 mln ha. To kolejno o 10% mniej r/r, jeśli chodzi o produkcję, ale o 2,8% więcej w przypadku powierzchni zasiewów. W stosunku do pięcioletniej średniej zmiany wyniosły kolejno +4,3% i -8,3%. Doniesienia dotyczące zasiewów pod przyszłe zbiory utrzymują niższy spodziewany areał.
Polska: GUS w swojej publikacji „Wynikowy szacunek głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych w 2018 r.” podtrzymał dane dotyczące rzepaku w Polsce. Wolumen zbiorów określony został na poziomie 2,2 mln t, czyli o ok. 19% mniej niż w 2017 r. Powierzchnia z kolei osiągnęła 800 tys. ha, tj. ok. 8% mniej r/r. Na tym samym poziomie szacowany jest areał pod zbiory w 2019 r. W optymalnym terminie agrotechnicznym zasiano ok. 78% powierzchni.
Zapasy i zużycie
Świat: W grudniowej prognozie USDA dokonała korekty. Wolumen zapasów końcowych spadł poniżej 6 mln t. To o ponad 3% mniej m/m i o 11% mniej r/r. Na zmianie ważyła głównie redukcja w krajach Unii Europejskiej
Nieznacznie zmniejszyła się prognoza konsumpcji, w stosunku do poprzedniej prognozy o 0,6%, z kolei w porównaniu z poprzednim sezonem zmiana wynosi niespełna 3%. Mimo wzrostu zużycia w Chinach, na bilansie przeważyła znaczna zmiana w UE (z 25,3 do 24,1 mln t).
Handel
Polska: W pierwszych dziesięciu miesiącach 2018 r. wyeksportowano z Polski 172,5 tys. t rzepaku. To o prawie o połowę mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Spadł też eksport oleju rzepakowego, z ponad 119 tys. t w zeszłym roku do 59,4 tys. w bieżącym (-50%).
W dalszym ciągu import rzepaku pozostaje wyższy niż przed rokiem. W analizowanym okresie przekroczył 650 tys. t (+64%). Najwięcej nasion zostało sprowadzonych z Czech (23%) i Rumunii (22%).
Ceny
Listopad: Po zamknięciu listopadowego kontraktu w kwocie 367,25 EUR/t (zmiana -1,4% w ciągu miesiąca) najbliższym stał się kontrakt na luty 2019 r. Pierwsza połowa miesiąca to dość istotny spadek z 380 EUR/t do poziomu poniżej 370 EUR/t, czyli o niemal 3%. Presję na europejskie notowania rzepaku wywierały inne surowce oleiste, głównie palma, które taniały na światowych rynkach. Swój wkład miała także ropa naftowa brent, która straciła ok. 30% na przestrzeni dwóch miesięcy.
Grudzień: Początek miesiąca dla lutowego kontraktu na rzepak był stabilny. Na MATIF cena do połowy grudnia oscylowała w okolicy 370 EUR. Spadek rozpoczęty w trzecim tygodniu trwał praktycznie do końca miesiąca. Notowania straciły ponad 4% m/m na co wpływ miała przede wszystkim taniejący kompleks surowców oleistych na światowych rynkach.
Ceny w Polsce
W tygodniu kończącym się 30 grudnia 2018 r. średnie stawki za rzepak wyniosły 1687 zł/t. W porównaniu z wcześniejszym tygodniem jest to wzrost o 2,2%. W stosunku do zeszłego roku cena jest wyższa o 3,8% (MRiRW).
Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego opublikował stawki oferowane przez punkty skupowe na terenie województwa dolnośląskiego. Za tonę rzepaku w połowie grudnia 2018 r. oferowano od 1450 do 1610 zł. Średnia stawka ukształtowała się na poziomie 1557 zł/t, czyli wyniosła o 1% mniej niż przed miesiącem.
Średnia cena nasion rzepaku w grudniu 2018 r. zgodnie z danymi MRiRW wyniosła 1666 zł. W stosunku do listopada stawka wzrosła o 1,5% (26 zł). W porównaniu z listopadem zeszłego roku cena jest o 2,1% wyższa.
Aktualna sytuacja i przewidywania
Mimo napiętego na skutek niższych zbiorów bilansu rzepaku i rosnącego importu nasion do Unii Europejskiej (w tym do Polski) stawki w ostatnim okresie nie uległy większym wahaniom, ani na giełdzie MATIF, ani na polskim rynku. Czynnikiem wspierającym notowania rzepaku na giełdzie w Paryżu jest zyskująca ropa naftowa. W dalszym ciągu istotną informacją pozostają doniesienia na temat areału upraw pod tegoroczne zbiory. Z uwagi na niesprzyjające warunki atmosferyczne i wyższą opłacalność zasiewy rzepaku uległy zmniejszeniu na korzyść pszenicy. W Niemczech szacuje się, że spadek zasiewów sięgnie nawet 25% r/r (do 917 tys. ha).
Kontakt
Waldemar Raczkiewicz
Ekspert ekonomiczny
+48 77 401 35 65
waldemar.raczkiewicz@ing.pl
Artur Waraksa
Ekspert ekonomiczny
+48 77 401 35 67
artur.waraksa@ing.pl
Artur Markowski
Dyrektor Regionalny ds. Korporacyjnych
Region Korporacyjny Opole
+48 77 401 35 05
artur.markowski@ing.pl